جاذبه های گردشگری

حرم مطهر امام رضا (ع)

حضرت ابوالحسن علی بن موسی الرضا(ع) هشتمین امام از سلاله پاک ائمه در روز یازدهم ذی‌القعده سال 148ه.ق در شهر مدینه پای به عرصه حیات نهادند و جهان علم و فضیلت را به نور دانش و کمالات خود منور گردانیدند. پدر گرامی ایشان “حضرت امام موسی بن جعفر(ع) “و مادر عابده و پاک دامنش به نام‌های «تکتم»، نجمه و طاهره بودند. نام مبارک آن حضرت «علی» است و کینه‌اش «ابوالحسن» و از جمله در متون اسلامی القاب آن امام همام «رضا»، صابر، فاضل، وفی، رضی، ولی و زکی ذکر شده است.
مشهور است که ایشان به سال 203 هجری قمری در آخرین روز ماه صفر به شهادت رسید و به گواهی برخی از اقوال و روایات تنها یک فرزند به نام «محمد» و ملقب به «جواد» برای آن حضرت زاده شد که همان والاگهر، نهمین امام شیعیان است .
بدون تردید حرم مطهر رضوی به عنوان یکی از شش مجموعه معماری – آرامگاهی ایران، با ارزش جهانی، نظیر یک دایره‌‌المعارف هنر اسلامی تجربیات اساتید معماری سبک‌های مختلف ساختمانی را در بر دارد که در حقیقت در هر دوره تاریخی به رغم تحولات سیاسی، ‌تغییرات و تکامل بنیادی و فضایی در کالبد آن به وجود آمده است. پس از آن که پیکر مطهر حضرت رضا(ع) در کاخ حمید بن قحطبه طائی در اراضی سناباد به خاک سپرده شد، این مکان مورد توجه مسلمین قرار گرفت. آنچه امروزه این جایگاه معنوی را مزین نموده، فضاهای معماری، رواق‌ها، صحن‌‌های متبرکه و تاسیسات عام‌المنفعه علمی‌ـ‌ فرهنگی است که از دوران سامانیان تا عصر حاضر در آن ایجاد شده و به شکوهش افزوده است. در این میان جغرافیانویسان و مورخان بسیاری از قرون مختلف اسلامی ابنیه آن را ستوده‌اند. حرم مطهر امام هشتم(ع) به لحاظ معماری و تزیینات یکی از جامع‌ترین و باشکوه‌ترین ابنیه جهان اسلام به شمار می‌رود که علاوه بر وجهه معنوی آراسته به بیشترین شیوه‌‌های هنری، از جمله انواع کاشیکاری، گچبری، اقلام سته خط در خوشنویسی، آیینه‌‌‌کاری، معرق چوب، منبت، حجاری، خاتم و… است که سلسله‌‌وار فضاها، طرح‌ها و رنگ‌ها را به نقطه کانونی آن یعنی بقعه مطهر یا مضجع شریف آن امام همام پیوند می‌‌دهد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز با احداث و الحاق فضاهای فرهنگی – مذهبی و رفاهی به این مجموعه، آستان متبرکه و بارگاه مطهر رضوی توسعه و گسترش چشمگیری داشته است.

حرم مطهر شاهچراغ

شاهچراغ آرامگاهی است که در آن حضرت میر سید احمد فرزند امام موسی کاظم (ع) معروف به شاه چراغ و برادر امام رضا (ع) دفن شده است. در آغاز قرن 3 هجری شاهچراغ در راه پیوستن به برادر خود به سوی خراسان سفر نمود ولی در راه توسط افراد مأمون خلیفه عباسی در شهر شیراز به شهادت رسید .
این آرامگاه که بزرگ‌ترین زیارتگاه مذهبی شیراز است، در زمان اتابک سعدبن زنگی، امیر مقرب‌الدین مسعود بدرالدین وزیر وی بقعه و گنبدی بر فراز قبر وی ساخت و اتابک نیز رواقی بر آن افزود. سپس تاشی خاتون مادر شاه اسحاق اینجو در سال 745 هجری تعمیرات اساسی در آن انجام داد و بقعه،بارگاه، مدرسه عالی و مدفنی در جنوب آن برای خود ساخت.
بنای آرامگاه در ادوار مختلف مورد ترمیم و بازسازی قرار گرفته است از جمله زمان حکومت شاه اسماعیل صفوی، نادر شاه افشار و فتحعلی شاه قاجار .

حرم حضرت معصومه (س)

فاطمه معصومه، دختر موسی بن جعفر (هفتمین امام شیعه) و نجمه خاتون است. معصومه لقب مشهور ایشان است که از حدیثی گرفته شده است علی بن موسی گفت : «هر کس معصومه را در قم زیارت کند مانند کسی است که مرا زیارت کرده است» کریمه اهل بیت یکی دیگر از القاب است که در خوابی که سید محمود مرعشی نجفی پدر مرعشی نجفی مرجع شیعیان دیده است یکی از ائمه فاطمه معصومه را با لقب کریمه اهل بیت خوانده و سید محمود مرعشی نجفی را سفارش به زیارت فاطمه معصومه کرده است.
پس از آن که مامون خلیفه وقت، برادر فاطمه معصومه، علی بن موسی الرضا را در سال ۲۰۰، از مدینه به مرو خواند، فاطمه معصومه همچون تعدادی از علویان، درسال ۲۰۱ هجری به ایران آمد. وقتی که به ساوه رسید بیمار شد. در آنجا از همراهان خود خواست تا او را به قم ببرند چون از پدر خود شنیده بود که شهر قم مرکز شیعیان است. بزرگان شهر قم از وی استقبال باشکوهی کردند. فاطمه معصومه به خانه موسی بن خزرج بن سعد اشعری وارد شد. فاطمه معصومه تنها هفده روز در قم زنده ماند و در سن ۲۸ سالگی، در حالی که هنوز ازدواج نکرده بود وفات یافت. پیکر او را در جایی که آن زمان به باغ بابلان مشهور بود به خاک سپردند که هم اکنون زیارتگاهی باشکوه مشهور به حرم حضرت معصومه است .
آرامگاه حضرت معصومه (س) در میان بقعه با بلندی 20/1 و طول و عرض 95/2 در 20/1 متر قرار گرفته و با کاشی‌های نفیس و زرفام (آغاز قرن هفتم ) پوشیده شده‌است. گرداگرد مرقد، دیواری به بلندی دو متر و طول و عرض تقریبی (80/4 در 40/4) قرار دارد که در سال 950 بنا گردید و با کاشی معرق آراسته شد که اکنون این دیوار با ضریح مشبک از جنس نقره پوشیده شده است .
در حرم حضرت معصومه (س) قبر افراد و مشاهیر و علمای مشهوری وجود دارد که پس از فوت در آن جا به خاک سپرده شده اند. همچنین برخی از پادشاهان صفوی و قاجار نیز به خواست خودشان در حرم حضرت معصومه (س) دفن شده اند. از جمله : شاه صفی، شاه عباس دوم، شاه سلیمان، شاه سلطان حسین ( محل دفن این پادشاهان در سمت جنوب غربی حرم ( رواق جنوبی ) است که این قبر ها تمام برداشته شده و جای‌ آنها هموار است ) و همچنین پادشاهان قاجار که در ضلع شمالی صحن عتیق دفن شده اند که سنگ قبر‌ آنها نیز برداشته شده و اکنون در موزه نگهداری می‌شود. از جمله : فتحعلی شاه قاجار، محمد علی شاه قاجار، شاهزادگان و حکمرانان قاجار، مهد علیا ( مادر ناصرالدین شاه قاجار ) در غرب قبر محمد علی شاه و برخی دیگر.