جاذبه های گردشگری

زیگورات چغازنبیل

زیگورات چغازنبیل یا معبد اینشوشینک، معبد باستانی، هرمی شکل و طبقه طبقه است که توسط ایلامی های باستان در حدود 1250 سال قبل از میلاد ساخته شده است. این بنا در محوطه ای نزدیک به شهر شوش استان خوستان واقع شده است. زیگورات تلفظ اروپایی واژه ی "زیقور توی اکدی" است که در متن های بابلی_آشوری به معنای «معبد طبقه طبقه» و «ستیغ کوه» آمده. بنابراین زیگورات معبدی طبقه طبقه بوده که مانند قله ی کوه انسان ها را به آسمان نزدیک تر می‌نمود.
بر اثر کاوش ها و قرائت آجرنوشته ها و کتیبه های ایلامی به دست آمده، دانسته شد که نام این محوطه باستانی "دور اونتاش" است که به فرمان "اونتاش گال" یکی از پادشاهان سلسله ی ایلام میانه در دوره طلایی ایلام بنا شده است. چغازنبیل را باید محوطه ای عبادتی و آیینی به شمار آورد که درواقع در مراسمی خاص مورد استفاده ی زائران قرار می‌گرفته و سکونت دائمی نیز در آن وجود داشته است.
زیگورات چغازنبیل و دیگر معابد پیرامون آن، همگی داخل یک حصار (حریم) مقدس قرار گرفته اند. زیگورات در دو مرحله ساخته شد. در آغاز بنای مربعی با حیاط مرکزی بود. از حیاط به منظور برگزاری مراسم آیینی و مناسک مذهبی استفاده می‌شد. اما حدود سال 1250 قبل از میلاد، اونتاش گال مصمم می‌شود، معبدهای یک طبقه ی نخستین را به زیگوراتی عظیم و رفیع و پنج طبقه تبدیل نماید تا همچون کوهی مقدس در جلگه ی پست شوش جلوه نمایی کند.
معماران اونتاش گال در مرکز حریم مقدس، بنای زیگورات را به شکل مربع و در ابعاد 105/20 در 105/20 متر که اضلاع آن 90 درجه از جهات جغرافیایی انحراف داشته باشد، طراحی کردند. بخشی از معبد هایی که پیش از آن و در دوره اول ساخته شده بود زیربنای این زیگورات قرار گرفت. این زیگورات پنج طبقه داشت و به صورت هرم از پایین به بالا کوچکتر می‌شد. که در حال حاضر دو و نیم طبقه از این زیگورات باقی مانده و قابل مشاهده است.
این معبد که در مرحله دوم ساخته شد و به چغازنبیل معروف است، 369 متر مربع وسعت داشت و شمار کمی از افراد والامقام و کاهنان اجازه ی ورود به این بخش از معبد را داشتند. راه پله های بسیار بلند که قسمتی از آن پوشش طاق آجری داشت و بخشی برای استفاده از نور، بدون سقف بود، به معبد اعلی راه می‌یافت. شواهد و یافته های باستان شناختی از جمله یکی از کتیبه ها حاکی از آن است که بدنه ی این معبد با آجرهای لعاب دار به رنگ های آبی و سبز با قاب نقره ای و طلایی، آراسته به اشکال هندسی گرد و لوزی و نیز با گل میخ های سفالین لعاب دار تزئین شده بود که تاکنون کهن ترین آثار لعاب دار ایران شناخته شده اند.
در سال 1304 شمسی زمین شناسانی که در جستجوی معادن و ذخایر نفتی جنوب بودند، حین بررسی های هوایی خود تپه ای عظیم را در دشت شوش مشاهده نمودند و کشف خود را به هیئت باستان شناسی فرانسه که در تپه های شوش به کاوش مشغول بودند اطلاع دادند. بدین ترتیب حفاری در این تپه ی مرتفع که بومیان منطقه آن را چغازنبیل (سبد وارونه) می‌نامیدند، آغاز گردید. این کاوش ها ابتدا به سرپرستی دومکنم و سپس توسط گیرشمن انجام شد.
کتیبه ای در این زیگورات یافت شده است که ترجمه آن به صورت زیر است :
من اونتاش گال: آجرهای طلایی را حکاکی کردم، من در اینجا این مأوا را برای خدایان گال و اینشوشینک برپا کردم و این مکان مقدس را هدیه کردم، باشد که کارهای من که هدیه‌ای است برای خدایان گال و اینشوشینک پذیرفته شود.
نکته جالب توجه دیگر در رابطه با چغازنبیل تصفیه‌خانه آب واقع در جبهه غربی معبد اصلی است. این تصفیه‌خانه با بهره‌گیری از ظروف مرتبط ساخته شده و از این بابت قدیمی‌ترین تصفیه‌خانه دنیا محسوب می‌شود. رومن گیرشمن _حفار چغازنبیل_ اعتقاد دارد که آب مورد مصرف تصفیه خانه از فاصله ۴۵ کیلومتری و توسط کانالی از رودخانه کرخه تأمین می‌شده‌است.

معبد هندوها

پرستشگاه هندوها یا معبد هندوها یکی از آثار تاریخی و در عین حال جالب توجه شهر بندرعباس است که در خیابان امام خمینی و روبروی بازار روز قرار دارد. ساختمان این معبد، در سال ۱۳۱۰ ه. ق. در زمان حکومت محمد حسن خان سعدالملک حاکم وقت بندرعباس، از محل جمع آوری هدایای هندوها، توسط تجار هندی ساخته شده‌است.
اساس ساختمان این معبد عبارت است از یک اتاق چهارگوش میانی که بر روی آن گنبدی قرار گرفته‌است. سبک معماری این گنبد را مقرنس‌های پیرامونی آن نه تنها از دیگر گنبدهای موجود در سواحل خلیج فارس، بلکه از گنبدهای سراسر ایران متفاوت می‌سازد. طرح این بنا کاملاً از معماری معابد هندی متإثر است. این معبد از جمله نشانه‌های معدود تاریخی بندرعباس است که توجه هر تازه واردی را به خود جلب می‌کند و امروزه در کنار یکی از خیابان‌های اصلی شهر قرار گرفته‌است.
این معبد برای نیازهای هندوهای مقیم شهر بندرعباس که از سال‌های ۱۳۰۰ تا ۱۳۴۴ هـ ‎/ ش سکونت داشته و به کارهای تجاری می‌پرداختند ساخته شد که یکی از نقطه‌های مهم ارتباط فرهنگی و هنری میان ایران و هند است.

معبد آناهیتا

معبد آناهیتا دومین بنای بزرگ سنگی ایران بعد از تخت جمشید است که متعلق به آناهیتا، الهه پاکی، فراوانی و باروری و نگهبان آب در متون اوستا است که از دیرباز در نزد ایرانیان دارای مقام بلند و ارجمندی بوده‌است .
معبد آناهیتا در کنگاور مشهورترین معبد منسوب به آناهیتا در ایران است که بر روی تپه طبیعی با حداکثر ارتفاع 32 متر نسبت به سطح زمین های اطراف ساخته شده است. ورودی بنای معبد آناهیتا به وسیله پلکان دو طرفه در جبهه جنوبی تعبیه شده و در جبهه شمال خاوری پلکان یک طرفه راه دسترسی به این مکان را ممکن ساخته است.
جوی های سنگی آب رودخانه را میزان کرده و به طرز باشکوهی به آبگیری وسط معبد آناهیتا هدایت شده است. نوع تقسیم آب و جریان آب درون معبد آناهیتا یکی از شگفتی های مهندسی در آن دوران است تا این عنصر مقدس را به زیباترین شکل ممکن به نمایش بگذارند.
قدمت این بنا به دورهٔ اشکانی و ساسانی نسبت داده شده که برخی این بنا را معبدی برای الهه آناهیتا دانسته اند و برخی از محققین، آن را کاخی ناتمام برای خسرو پرویز معرفی کرده اند.