جاذبه های گردشگری

دیر آمناپرگیچ مقدس (کلیسای وانک)

دیر آمنا پر گیچ مقدس که کلیسای وانک (هُوسپ آرِماتاتسی مقدس) در آن واقع شده است، مهم ترین مجموعه مذهبی و فرهنگی ساخته شده توسط ارامنه اصفهان در محله جلفای نو است. این دیر مرکز تربیت کشیش و خلیفه بوده است و به نوعی «حوزه علمیه مسیحی» محسوب می‌شود. موزه ی کلیسای وانک و کلیسای وانک از بخش های قابل بازدید برای عموم گردشگران در این دیر است.
محله جلفای نو، محله ای شناخته شده در اصفهان است که ارامنه پس از کوچانده شدن از محل سکونت خود در جلفای نخجوان(کرانه رودخانه ارس) به اصفهان توسط شاه عباس اول، در این محله زندگی می‌کنند.‌ آنها در طول سالیان کوشیده اند که فرهنگ و هنر موطن خود را در این محله پیاده سازی و حفظ کنند و آن را جلفای نو نام گذاری کرده اند.
هنرمندان ارمنی در جلفای نو با بهره جویی از میراث هنری سرزمین آبا و اجدادی خود و تأثیرپذیری از هنر ایرانی به ابداع آثار هنری گوناگون از جمله بنای کلیساها و عمارت های مجلل پرداختند. ارمنیان که در جلفای نخجوان کلیسا و دیری به نام «سورپ آمِناپرگیچ وانک» به معنای دیر ناجی مقدس همگان داشتند در 1605 میلادی نیز در جلفای اصفهان کلیسای کوچکی در دیری به همین نام بنا کردند. ساختمان فعلی آن از 1014 هجری (1605 ميلادی) تا سال 1066 هجری (1655 ميلادی) طول کشيد.
به دلیل اهمیتی که دیر آمنا پر گیچ مقدس از نظر سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی برای ارمنیان داشته با گذشت زمان تغییراتی را در معماری اولیه ی آن ایجاد کرده اند. مجموعه ی این دیر کلیسای اصلی و صحن آن، ناقوس خانه، کتابخانه، چاپخانه، موزه، برج ساعت، بنای یادبود نژادکشی ارمنیان، مرکز اسناد، اتاق های مخصوص اقامت اسقف و تالارهای اجتماعات است که تمامی این بناها مجموعاً دارای مساحتی بالغ بر 8731 متر مربع است.
کلیسایی که در دیر آمنا پرگیچ قرار دارد به نام کلیسای هُوسپ آرِماتاتسی مقدس است که به کلیسای وانک معروف است. کار ساخت این کلیسا و تزیینات داخلی آن 9 سال به طول انجامید. در کتیبه ی ارمنی ای که بر بالای سردرِ ورودیِ این بنا قرار گرفته آمده است: «کلیسای آمِناپرکیچ در سال 1655م، در دوران پادشاهی شاه عباس دوم و در زمان جاثلیق فیلیپوس، به دست راهب این دیر، خلیفه داوید و با کمک­های مالی مردم جلفا بنا شد...».
کلیسای هُوسپ آرِماتاتسی مقدس یا همان کلیسای وانک، دارای پلانی مستطیل شکل در جهت شرقی غربی با ابعاد 10.53*14.92متر است که سقف و گنبد آن بر روی قوس هایی که به دیوارهای کلیسا و دو ستون بزرگ متصل به دیوارهای جانبی وصل شده اند تکیه دارد. گنبد اصلی کلیسا دارای دوازده متر ارتفاع و هشت نورگیر است که به صورت دوجداره ساخته شده و فاقد هرگونه تزیینات خارجی است. در سمت غربی گنبد اصلی نیز گنبد قوسی شکل دیگری قرار گرفته.
مصالح به کار رفته در بنا عبارت اند از آجر و خشت. کلیه ی قسمت های داخلی کلیسا با گچ پوشانده و بر روی آنها نقاشی هایی با رنگ روغن و با موضوعاتی از کتاب مقدس ترسیم شده به گونه ای که تمامی سطح دیوارهای داخلی کلیسا پوشیده از نقاشی های بسیار زیباست، اما دیوارهای خارجی هیچ گونه تزیینی ندارند و به صورت قاب بندی هایی با نمای آجری طراحی شده­ اند.
محراب کلیسا در قسمت شرقی بنا واقع شده و در دو طرف آن اتاقک هایی چهار گوش و در زیر محراب نیز مدفن بانی کلیسا، خلیفه داوید و پدر صنعت چاپ ایران، خلیفه خاچاطور گِساراتسی، قرار گرفته است.
نخستين بنايی که در بدو ورود به دیر آمنا پر گیچ توجه بازديدکننده را به خود جلب می‌کند ساختمان برج ساعت است که در بالای در ورودی دير قرار گرفته و از سه طبقه تشکيل يافته. در طبقه دوم آن ساعت بزرگی به وزن سيصد کيلوگرم نصب شده، که صدای ناقوس آن تا دور دستها شنيده مي شود. اين برج و ساعت را مارديروس هوناتانیان در سال 1931 بنا کرده است.
در سمت شمال غربی محوطه ی حیاط کلیسا بنای یادبود شهدای نسل کشی ارامنه در سال 1915 میلادی بدست دژخیمان دولت عثمانی ترکیه دیده می‌شود. این بنا در سال 1975 میلادی، در شصتمین سالگرد نسل کشی ساخته شد. بنا در یک محوطه ی مربعی شکل قرار دارد. در مرکز آن چهار ستون افراشته شده اند که در بالا به هم می‌پیوندند. اطراف این برج تخته سنگ های حکاکی شده با نقوش هنر ارمنی چیده شده اند و در گوشه ی چپ بنا طرح چشمه ی جاویدان قرار گرفته است.
از مهم ترین قسمت های دیر آمنا پر گیچ که برای بازدید عموم طراحی شده و قدمتی 100 ساله دارد، موزه ی کلیسای وانک یا موزه خاچاطور گِساراتسی است که اشیا با ارزش تاریخی، فرهنگی و هنری ارامنه در این موزه نگهداری می‌شود. بنای فعلی موزه کلیسای وانک دارای دو طبقه است و یکی از موزه های جذاب و دیدنی استان اصفهان است. اطلاعات و توضیحات بیشتر درباره این موزه را می‌توانید در سایت مهنواز مشاهده کنید.
منبع : vank.ir - wikipedia.org

کلیسای گریگوری استفان

کلیسای گریگوری استپان یا کلیسای گریگوری استفان در قسمت شرقی تپهٔ هگمتانه در محلهٔ قدیم ارامنه قرار دارد.
این کلیسا در سال ۱۶۷۶میلادی توسط جمعی از ارامنه اصفهان و نیز مهاجران و تجار ارمنی روسیه که در همدان ساکن شده بودند، ساخته شده‌است. داخل کلیسای گریگوری چهار ستون مدور وجود دارد که با قوس‌های جناغی به یکدیگر متصل شده‌اند. این کلیسا در سال ۱۹۳۲ میلادی -۱۳۱۱ خورشیدی بازسازی و مرمت شد.
کلیسا دارای سه در است که در اصلی از زیر برج ناقوس خانه واقع در ضلع غربی و دو در دیگر یکی در وسط ضلع شمالی و دیگری در ضلع جنوبی تعبیه شده که در جنوبی به حیاط خلوت و در شمالی به صحن حیاط اصلی کلیسا منتهی می‌شود.

کلیسای انجیلی همدان

کلیسای آنجلی بنایی است تقریباً مستطیل شکل که با مصالح لاشه سنگ به شیوه خشکه چین ساخته شده است.
این کلیسا به اواخر دوره قاجاریه می‌رسد.بنابر روایاتی، این بنا توسط شخصی به نام رابی اسحاق (1964-1889) احداث شده است.
این اثر در تاریخ ۱۹ مهر ۱۳۷۸ با شمارهٔ ثبت ۲۴۵۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.