کوه صفه

مجموعه ارتفاعات کوه صفه با بلندترین نقطه ارتفاع 2257 متر در جنوب غربی اصفهان واقع است. این کوه از شمال به جاده کمربندی از غرب به کوههای تخت رستم و دره خان از شرق به شهرک ها و مجتمع های مسکونی و از جنوب به اراضی باز و خط آهن منتهی می‌شود.کوه صفه و طبیعت اطراف آن امروزه به پارک کوهستانی صفه تبدیل شده و مراکز گردشگری و تفریحی متعددی در آن ساخته شده است.
کوه صفه به عنوان یک نشانه بزرگ شهري عمل مي‌کند که از يک طرف، از تمام نقاط شهر قابل مشاهده است و از طرف ديگر بهترين امکان را براي تماشاي چشم انداز زيبا و رنگارنگ کل شهر اصفهان در اختيار مي‌گذارد.
کوهستان صفه به دليل نزديکي به شهر اصفهان و برخورداري از ارتفاع مناسب و تنوع پستي و بلنديهاي آن امکانات بسيار خوبي براي فعاليتهاي ورزشي تفريحي مثل پياده‌روي، تپه نوردي، کوهنوردي و سنگ‌نوردي فراهم آورده است. به ويژه در دوره اخير به دليل توسعه شهرنشيني جديد و رشد نيازهاي ورزشي و تفرجي، عملکرد ورزشي کوهستان صفه به نحو وسيعي افزايش پيدا کرده است.
کوه صفه یک کوه خانوادگی محسوب نمی‌شود و در دسته کوه‌های فنی قرار دارد. هرساله حوادث بسیاری در کوه صفه اتفاق می‌افتد. کوه صفه یک کوه خانوادگی نیست و نمی‌توان بدون لباس های مناسب و تجهیزات و آموزش با امنیت از آن صعود کرد. میله ها و طناب های موجود برای ایمن سازی مناسب وکافی نیستند و به موارد فنی توجه نشده است. از جمله سقوط سنگ ریزه ها بر سر افراد و ...
يکي از ويژگي هاي مهم کوهستان صفه وجود صخره‌هاي عظيم و بلند در نقاط مختلف آن است که از نظر کوهنوردي تخصصي و آموزش سنگ نوردي، امکان بسيار خوبي براي گسترش ورزش کوهنوردي در منطقه اصفهان به وجود آورده است. در سال هاي اخير با تبديل کافه خاچيک به پناهگاه و پايگاه کوهنوردي و اصلاح مسيرهاي دشوار، خدمات مربوط به فعاليت هاي کوهنوردي بهبود نسبي پيدا کرده است.
در دامنه کوه صفه چشمه‌ای به نام چشمه درویش (خاچیک) و 200 متر بالاتر از آن چشمه گل زرد قرار دارد. کوه صفه از محل چشمه درویش که سنگ کوه از خاک جدا شده و دامنه کوه محسوب می‌شود، در سمت غرب به فضای سنگی مسطحی (سکو مانند) منتهی می‌گردد و کوه به همین جهت «صفه» نامیده می‌شود. در گذشته در این محل چهارطاقی‌هایی ساخته شده بود و در حوالی آن سنگاب‌ بزرگی نیز بود که آب سرد آن از برفاب‌های قله تأمین می‌شد.
تنگهٔ گردنه باد نیز از جاذبه‌های طبیعی این منطقه است. این تنگه که در امتداد هزار دره در جنوب کوه صفه واقع شده است موقعیت جغرافیای ان به شکلی است که جریان های باد های شرقی - غربی اصفهان در این نقطه متمرکز شده و شدت بیشتری پیدا کرده است به طوری که در تمام فصول سال به ویژه پائیز و بهار باد با شدت زیادی در این منطقه می‌وزد، به همین دلیل این نقطه به گردنه باد مشهور شده است.
کوه صفه در ادوار گذشته، اهمیت و کاربردهای نظامی داشته است. یکی از آثار مهم به جا مانده قلعه شاهدژ است. این قلعه بر فراز کوه صفه قرار دارد و یک قلعه نظامی است که در روزگار ساسانیان برای حفاظت از شهر اصفهان ساخته شد. این قلعه در زمان سلجوقیان با ورود یکی از طرفداران حسن صباح به‌نام عبدالملک عطاش و نفوذ و دعوت مخفیانه وی، تبدیل به یکی از قلعه‌های اسماعیلیون شد. اما این روزها حضور دکل‌های مخابراتی، آرامش و زیبایی را از قلعه شاه دژ ربوده و عرصه‌ی منظری آن را که تصاویر چشم‌نوازی برای گردشگران داخلی و خارجی فراهم می‌کند، مخدوش کرده است.