قبرستان هفتاد ملا

قبرستان هفتاد ملا در دل کوهی کم ارتفاع و از جنس ماسه سنگ در شهرستان میرجاوه، روستای گردشگری تمین قرار دارد. از ویژگی های شاخص این قبرستان معماری خاص قبرها است که برگرفته از معماری قبرستان های هخامنشی (سبک مقبره کوروش) است. این قبرها به صورتی در صخره قرار گرفته اند که در برابر نور آفتاب و بارش باران مخافظت می‌شوند .
قبرستان هفتاد ملا به لحاظ ویژگی هایی که دارد هیچ نمونه مشابهی در استان و سایر نقاط کشور ندارد. این گورستان در بدنه کوهی ماسه سنگی در درون شکاف کمانی بزرگی که در ارتفاع 40 متری از دامنه کوه واقع شده در دل صخره ایجاد شده است، طول این گورستان 100 و عرض آن 5 متر بوده و مساحتی بالغ بر 500 متر مربع را داراست و تعداد زیادی قبر (نزدیک به 50 قبر) در شکاف کوه وجود دارند که در میان مردم منطقه به هفتاد ملا مشهور است .
سازه گورها از خشت و گل است و دارای اشکال و سازههای متفاوتی هستند که در 4 گروه کلی قابل تفکیک هستند:
1) گورهایی که دارای سطح سادهای می‌باشند و تنها یک برجستگی مستطیل شکل آهکی به شکل سنگ قبر به ارتفاع نزدیک به 20 سانتیمتر روی آنها ایجاد شده است.
2) گورهایی که سطح آنها با سازه هایی پلکانی و چند طبقه پوشش داده شده است. سطح این گور ها از گونه اول بالا تر است و هر طبقه نسبت به طبقه زیرین دارای ابعاد کوچکتری بوده و به شکل زیگورات دیده می‌شود.
3) گونه سوم مهمترین نوع سازه هایی است که دارای جلوه جالبی می‌باشند و احتمالاً متعلق به افراد مهمی هستند. این سازه ها علاوه بر سطح پلکانی نوع اول، دارای یک دیوار به ارتفاع 1 متر در پیرامون قبرهستند که در نهایت بر روی دیوار یک حجم مکعبی و لوزی شکل قرار گرفته است. همچنین در دو سوی دیوار طولی مذکور دو دیوار افقی هم عرض گور ایجاد شده است که دارای پهنایی به اندازه 60 سانتیمتر است. لازم به ذکر است، برخی از نمونه های این نوع سازه های قبور دارای دیوار مشبک ایجاد شده با آجر می‌باشند.
4) گونه چهارم قبور دارای سازه ساده و بدون تزیینی می‌باشند که تنها با سنگچین و ملات گل به صورت نامنظم بالا آمده است و جسد به طور مستقیم روی سنگ بستر قبر قرار داده شده است و سپس با سازه مذکور دور متوفی محصور شده است، به نظر می‌رسد که این گونه تدفین کردن برای سایر قبور هم مفروض باشد و مرده ها درون چاله قرار داده نشده باشند.
دو روایت در مورد قبرستان هفتاد ملا وجود دارد. روایت اول طبق باور مردم محلی این منطقه است که‌ آنها معتقدند این گورستان متعلق به هفتاد شخصیت مذهبی(ملّا) است که در جنگ با دشمنان به شهادت رسیده و آنها را مخفیانه در این کوه به خاک سپرده اند (برخی می‌گویند این ملاها موبدان زرتشتی بوده اند که در جنگ با مسلمانان کشته شده اند). و روایت دوم اینکه این منطقه در مسیر رودخانه قرار داشته و مردم برای در امان ماندن از سیلاب ها از دنیا رفته گان خود را در ارتفاعات بلند دفن می‌کردند که موقعیت جغرافیایی منطقه بیانگر این موضوع نیز هست. طبق این دو روایت قدمت این گورستان به 800 سال می‌رسد. اما برخی هم معتقدند که به خاطر وجود آجر ها و کاهگل کشی ها قدمت آن کمتر از 200 سال است .
منبع : dana.ir - afracamp.ir - mizanonline.com