تنگه بلاغی

تنگه بلاغی یا تنگه هخامنشی در جنوب غربی مجموعه میراث جهانی پاسارگاد قرار دارد. درازای تنگه حدود ۱۲ کیلومتر و عرض آن ۲۰۰ تا ۵۰۰ متر است ولی این پهنا قابل عبور نیست زیرا رودخانه پلوار و درختان انبوه و جنگلی اطراف رود عبور را مشکل کرده و تنها از کمر کوه که دارای راه باریکی است می‌توان گذشت. در داخل تنگ بلاغی رودخانه سیوند یا بلاغی (با نام قدیمی پلوار) می‌گذرد و همین امر باعث سرسبزی و خرمی آن شده است.
پوشش گیاهی تنگ بلاغی غالباً جنگلی و پوشیده از درختان بنه یا پسته وحشی و بادام کوهی و در حاشیه رودخانه بید است. وجود رودخانه دائمی باعث شده توجه جوامع انسانی از گذشته بسیار دور تا کنون به این دره شده است بطوریکه تقریباً تمام دوره های باستانی را که تاکنون در ایران شناسایی شده است، به صورت یکجا در این دره زیبا شناسایی شده است .
آثار بسیاری از تنگه بلاغی بدست آمده است. انواع سفال‌ها با نقوش هندسی و بزکوهی و پرندگان از جمله آنهاست. حتی در بخش‌هایی از این محوطه، آثاری از زندگی پیش از تاریخ انسان کشف شد، دورانی که به گفته کارشناسان به دوره «باکون» معروف است. کشف یک روستای هخامنشی، سازه‌های ساخت نوعی نوشیدنی از دوره ساسانی، کوره‌های پخت سفال متعلق به 7 هزار سال قبل، بررسی‌های علمی روی غاری که احتمالا به 10 هزار سال انسان در آن زندگی می‌کرده و بسیاری یافته‌های دیگر از جمله مهمترین دستاوردهای کاوش‌های باستان‌شناسی در تنگه بلاغی بوده است. مطالعات باستان شناسان حاکی از آن است که انسان‌ها در طول تاریخ همواره در حاشیه رودخانه‌ها زندگی می‌کردند و شکل‌گیری بزرگترین تمدن‌ها، در کنار رودخانه‌ها بوده است.