تل تخت

تل تخت یا دژ داریوش، که به تخت مادر سلیمان هم معروف است در فاصله 2300 متری شمال شرق آرامگاه کوروش بر بلندای تپه ای طبیعی ساخته شده و نزدیک به دو هکتار وسعت دارد. داریوش بزرگ، چهارمین پادشاه هخامنشی پس‌از به قدرت رسیدن علاوه بر احداث تخت‌جمشید در مرودشت، برخی اقدامات نیز در پاسارگاد انجام می‌دهد که از آن‌جمله تغییر کاربری بنای باستانی تُل‌تخت در شمال پاسارگاد از یک بنای تشریفاتی به دژی مستحکم با وسعت دو هکتار .است
تُل‌تخت در مسیر راه باستانی مناطق مرکزی ایران با ناحیه فارس به عنوان نخستین ایستگاه در محل ورود به پارسه‌کده (ده پارسه یا همان پاسارگاد) و دره بلاغی بنا و سپس در دوره سلوکیان و حکومت محلی ناحیه فارس و دوره اسلامی مسکونی شد.
در این دژ تالارهای ستون دار، انبار، اتاق‌ها و سکوهایی بزرگ وجود دارد که بخش عمده‌ای از این بناها در کاوشهای دیوید استروناخ کشف شده است. ارتفاع تختگاه از کف دشت50 متر است که پس از صاف کردن قسمتی از تپه تختگاه را به صورت مصنوعی روی آن ایجاد کرده اند.پیرامون آن را برج و باروی خشتی فرا گرفته که آثاری از آنها هنوز وجود دارد. اتاقهایی برای اقامت سربازان و نگهبانان، آب انبار، حمام و سیستم جمع آوری آب باران قسمتهایی از ساختار تختگاه را تشکیل داده است.
تل تخت آثار چهار دوره را در خود جای داده است. آثار دوره نخست مربوط به دوره پادشاهی کوروش و ساخت دیواره های صفه و پلکان ورودی است.آثار دوره دوم مربوط به سالهای 500 تا 280 پیش از میلاد یعنی از زمان سلطنت داریوش هخامنشی تا آخر سلطنت سلوکوس اول است.