قلعه شوش

قلعه شوش، بر فراز تپه باستانی آکروپل در نزدیکی کاخ آپادانا (کاخ زمستانی هخامنشی)، حدود 100 سال پیش برای اقامت باستان شناسان فرانسوی و نگهداری از اشیا کشف شده از کاوش هایشان، ساخته شد. این قلعه که به قلعه آکروپل نیز معروف است، به معماری زندان باستیل فرانسه شباهت زیادی داشته و نقشه ای قرون وسطایی دارد.
قلعه شوش ظاهری بسیار قدیمی و تاریخی دارد اما در دوره قاجار ساخته شده است. علت ظاهر قدیمی و تاریخی این قلعه، اول معماری خاص این بنا و دوم مصالح به کار گرفته شده برای ساخت آن است. در ساخت این بنا در دیوارها و حتی کفپوش ها از آجرهای کتیبه دار و مصالح کاخ آپادانا و چغازنبیل و دیگر آثاری که در حفاری ها کشف کرده بودند، استفاده شده است.
ژان دو مورگان باستان شناس فرانسوی از سال 1276 تا 1291 به مدت 15 سال هدایت تیم باستان‌شناسان فرانسوی را در ایران و شوش بر عهده داشت. ساخت قلعه شوش به دستور او و توسط کارگران ایرانی انجام شد. به همین خاطر معماری این قلعه به بناهای قرون وسطایی و زندان باستیل فرانسه شباهت دارد. البته قلعه شوش در برخی قسمت ها دارای سبک ایرانی نیز هست چرا که سازنده آن حاج مصطفی دزفولی معمار بوده است.
پلان قلعه شوش ذوزنقه ای شکل است که قاعده کوچک آن در سمت شمال واقع شده است. دور تا دور آن را راهرویی احاطه کرده و چند ردیف اتاق‌ به سمت حیاط، بر گرد آن قرار گرفته است. تقسیم بندی کلی قلعه با دو حیاط و فضاهای پیرامون این حیاط شکل می‌گیرد. قلعه دارای سه ورودی است که یکی از آنها در حال حاضر مسدود است. قلعه شوش همانند قلاع قرون وسطی اروپا از 2 حیاط تشکیل شده که حیاط دوم مرتفع‌تر از حیاط اول است. در زیر حیاط دوم 2 تالار (زیرزمین) تعبیه شده است.
در محوطه قلعه، تعدادی از ابزارآلات مورد استفاده فرانسوی ها در اکتشافات و حفاری هایشان، به نمایش گذاشته شده است. همچنین در دامنه شمالی قلعه باغ موزه شوش قرار دارد. بقایای تاریخی به جا مانده از کاخ آپادانا نیز در باغ موزه قابل مشاهده است.