جاذبه های گردشگری

منطقه حفاظت شده باهوکلات (گاندو)

منطقه حفاظت شده باهوکلات یا گاندو، در جنوب شرقی استان سیستان و بلوچستان واقع شده است. این منطقه ۴۵۶ هزار هکتار وسعت دارد که بیشتر آن در شهرستان چابهار و بخشی در شهرستان سرباز قرار دارد. مرز جنوبی این منطقه را ساحل دریای عمان و مرز شرقی را مرز پاکستان تشکیل می‌دهد. این منطقه تنها نقطه ایران است که گاندو تنها تمساح بومی ایران (تمساح پوزه کوتاه ایرانی) در آن زندگی می‌کند.
این منطقه از سال ۱۳۴۹ با نام منطقه حفاظت شده باهوکلات مورد حفاظت قرار گرفت و از سال ۱۳۶۱ آن را به نام مهم‌ترین جانور بومی آن یعنی «گاندو» نامگذاری کردند .
این منطقه از رودخانه ها و آبگیرهای محل زیست تمساح تالابی، اراضی ساحلی مجاور دریای عمان، ‌رویشگاه جنگل های حرا و زیستگاه زادآوری بسیاری از پرندگان ،‌ کوه ها و ارتفاعات واقع در شمال، شمال شرق و شرق منطقه و همچنین اراضی پست مرکز و جنوب منطقه یا همان دشت باهوکلات تشکیل شده است. وجود جنگل‌های حرا و تالاب‌های موجود در خلیج گواتر نیز باعث ارزش‌گذاری بین‌المللی این ناحیه شده است .
تمساح های گاندو در رودخانه باهوکلات، دو رودخانه کاجو و سرباز که به باهوکلات می‌ریزند و دریاچه سد پیشین زندگی می‌کنند. تعدادی از آنها هم در برکه‌های متعدد منطقه زیست می‌کنند .
طی آخرین سرشماری تعداد شمارش شده این گونه بر اساس مشاهده مستقیم توسط اکیپ های سرشماری ۲۰۱ تمساح اعلام شده است. هرچند تمساح گونه‌ای بسیار باهوش و خجالتی است و به همین دلیل مشاهده مستقیم آن کاری دشوار است. بنابراین با توجه به احتمال عدم مشاهده تعداد زیادی تمساح توسط اکیپ های سرشماری، تعداد تخمینی حضور این گونه در منطقه دو برابر تعداد مشاهده شده یعنی حدود ۴۰۰ تمساح تخمین زده می‌شود.
این جانور ۶۶ تا ۶۸ دندان و پاهای کوتاه دارد. فصل جفت‌گیری تمساح پوزه کوتاه ایرانی در اسفند ماه بوده و در اردیبهشت ماه حدود ۳۰ تخم می‌گذارد که در خرداد و تیر نوزادان از تخم بیرون می‌آیند. بیشترین تهدید تمساح پوزه کوتاه ایرانی خشکسالی و تخریب زیستگاه است. برخی تمساح‌ها نیز در مسیرهای تردد خود به دلیل برخورد با خودروها مورد تهدید قرار می‌گیرند.
مردم منطقه بلوچستان به این گونه علاقه‌مند هستند و برای حفاظت از گاندو خدمات و همکاری های مطلوبی را با مامورین اجرایی محیط زیست استان داشته‌اند. بر اساس یک باور قدیمی در بومیان منطقه، وجود تمساح در برکه‌ها باعث برکت و وسعت روزی مردم می‌شود و به همین دلیل بومیان به هیچ وجه به شکار تمساح اقدام نمی‌کنند.
منطقه باهوکلات از دامنه تا قله کوه مشتمل بر انواع درختان گرمسیری، استیپ کوهپایه ای و گونه های گیاهی نواحی سردسیری است. اغلب دره های آن پوشیده از درختان و درخچه ها است. دشت ها با ارتفاعات میانی آن عرصه گونه هایی چون آکاسیا، کنار، کهور و استبرق است و از ارتفاعات میانی تا قله کوه ها جایگاه درختانی چون بنه و بادام است.
منطقه حفاظت شده گاندو محل بسیار خوبی برای زیست پستاندارانی از قبیل جبیر، کفتار، شغال و سنجاب بلوچی است. همچنین آبزیان و دوزیستانی از جمله لاک پشت سبز دریایی، ماهی گل خورک و پرندگانی از قبیل چاخ لق، دراج، شبگرد بلوچی، گنجشک بلوچی، شهد خور، عقاب دشتی و بسیاری از پرندگان خاص شبه قاره هند در این محدوده قابل مشاهده است .
منبع : iew.ir - wikipedia.org

موزه محلی چابهار

موزه محلی چابهار یکی از موزه های استان سیستان و بلوچستان است که در سال 1388 در محل سابق فرمانداری چابهار تاسیس گردید. قدمت این ساختمان به اواخر دوره قاجاریه بر می‌گردد که در آن زمان ساختمان حکومت انگلیسی ها بود. پس از آن به مدت 30 سال به محل فرمانداری چابهار تغییر کاربری داد .
این بنای دو طبقه، بر روی سکویی به ارتفاع ۱٫۵ متر و به وسعت حدود ۶۵۰ مترمربع بنا شده و دارای سه درِ ورودی، مجموعه اتاق‌ها، راهرو و … است. قسمتی از بنا به وسیله سکویی با سقف چوبی و ستون آهنی احاطه شده است.
بخش همکف موزه از دو بخش صنایع دستی و آثار باستانی کشف شده در این منطقه تشکیل شده است. مانند کاسه ها و ظروف سفالی که عمده آنها از بلوچستان مرکزی وبخش هایی از ایرانشهر و بمپور و دامن و کلپورگان تهیه شده است .
ظروف فلزی متعلق به اواخر دوره اسلامی، سکه های فلزی متعلق به دوره ساسانی و فسیل‌ها و استخوان‌های به جا مانده از حیوانات ماقبل تاریخ که برخی از استخوان‌ها بسیار بزرگ و عظیم‌الجثه هستند نیز در این بخش قرار دارند .
جمع آوری اشیاء باستانی و قدیمی منطقه چابهار وهدایت آنها به این موزه با هدف ترویج فرهنگ مردم منطقه و نوع آداب ومنش بلوچستان انجام شد .
طبقه فوقانی مربوط به بخش مردم شناسی و کتاب خانه است که شامل مجسمه‌هایی از زن و مرد بلوچ (مراسم عروسی بلوچی)، کشاورز بلوچ، صیاد بلوچ، سوزن‌دوز بلوچ و آهنگر بلوچ قرار داده شده‌اند که گوشه‌ای از سبک زندگی، فرهنگ، شیوه معیشت، پوشش محلی و صنایع دستی قوم بلوچ را نشان می‌دهد.
منبع : asrehamoon.ir - dezpars.ir

ساختمان قدیم پست چابهار

یکی از قدیمی ترین بنا های سنگی شهرستان چابهار، ساختمان قدیم پست چابهار است. این ساختمان توسط انگلیسی ها در زمان نفوذ پرتغالی ها به منظور رونق دریانوردی، تجارت و ایجاد ارتباط بین هند، گوادر، چابهار، جاسک و بندرعباس ساخته شد. این ساختمان برای امور تلگرافی و دریانوردی کاربرد داشت و به عنوان تلگراف خانه شناخته می‌شد.
باتوجه به کتیبه سنگی موجود در قسمت جلوی ساختمان زمان ساخت آن به سال 1869 میلادی برابر با 1248 هجری شمسی در زمان نفوذ پرتغالی ها باز می‌گردد
. تا چند سال پیش اداره پست شهرستان چابهار در این ساختمان مستقر بود. این بنا در 18 شهریور سال 1377 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است
. این بنای منحصر بفرد در 2 طبقه اجرا شده و پوشش سایبان های آن سفالی است که به مرور زمان از بین رفته است. طبقه هم کف آن دارای زیربنای 630 مترمربع و طبقه اول 178 مترمربع زیربنا دارد.
طبقه اول دارای دو اتاق اصلی قدیمی و دو اتاق الحاقی(با سرویس های بهداشتی است)، پوشش سقف ها مسطح با تیرهای چوبی است و هم چنین کف اتاق ها و راه پله و پاگرد در طبقه اول با الوارهای چوبی پوشش داده شده است
. هر کدام از اتاق ها در همکف دارای 2 در ورودی با قوس های هلالی است. در قسمت بالای درها 2 دریچه وجود دارد که به پشت بام رواق ها باز می‌شوند. این بنا دارای ویژگی مختص مناطق گرمسیری یعنی همان وجود رواق های هلالی دورتا دور است. استفاده از سنگ های رسوبی ماسه ای ساحلی در اندازه های مختلف ازویژگی های دیگر این بنا است
. بناي ارزشمند ساختمان قديم پست چابهار که يکي از ابنيه شاخص شهرستان چابهار محسوب مي شود در سال ۱۳۹۲ در فاز اول مورد مرمت قرار گرفت که شامل مرمت و ساماندهي درب و پنجره هاي چوبي، استحکام بخشي نقاط آسيب ديده برخي فضاها و رنگ آميزي درب و پنجره ها بود
. منبع : zahedan.irib.ir - irna.ir

قلعه پرتغالی ها (قلعه تیس)

روستای سرسبز و کوچک تیس یکی از جاذبه های گردشگری شهرستان چابهار است که آثار تاریخی متعددی از جمله غار های سه گانه بان مسیتی، مسجد جامع تیس، گورستان جن ها و ... را در خود جای داده است .کارشناسان قدمت این روستا را بیش از ۲۵۰۰ سال برآورد می‌کنند و در اسناد و نوشته های مربوط به لشکرکشی اسکندر مقدونی نیز از این روستا با عنوان تیز نام برده شده است .
یکی از جاذبه های گردشگری روستای تیس قلعه تاریخی تیس یا قلعه پرتغالی های چابهار است. تعدادی قلعه تاریخی از دوران استعماری پرتغال در سواحل و جزایر جنوبی ایران به جای مانده که امروز تبدیل به آثار تاریخی شده اند. پرتغالی ها این قلعه ها را می‌ساختند تا از خودشان در برابر شورش هایی که ممکن بود محلی ها انجام دهند محافظت کنند
. قلعه تاریخی تیس در ابعاد 54 در 26 متر بر پهنه ی دماغه‌ای که پانصد متر از آبخور دریا فاصله دارد در بخش انتهای دماغه واقع است.
در بخش شمال شرقی درب ورودی اصلی وجود دارد و دارای چهار گوشواره خلفی است که در پشت دیوارهای هشتی واقع شده اند و هر کدام از آنها یک اتاق هستند که با پی های قطور ساخته شده اند و دارای ایوانی هستند که با دو پله، حدود یک متر ارتفاع از حیاط قلعه بلندتر است.
در گوش شمال شرقی آثاری از اتاقهایی وجود دارد که اکنون تخریب شده اند و هر کدام باز دارای اتاقی بزرگتر مشرف به ایوان اختصاصی هستند. شیوه ساخت بنا شبیه به کاروانسرای شاه عباسی بیستون است که در زمان شاه سلیمان صفوی ساخته شده است.
در سوی ساحل دریای عمان آثار دو برج بزرگ در طرفین دیده می‌شود. برج سوی راست که در جنوب قرار دارد به صورت یک اتاق با یک ایوان و یک شاه نشین است که بر روی هرمی مکعب مستطیل شکل پی سازی شده و یک برج با منار بر روی آن قرار گرفته و یک منار به ارتفاع ۵/۶متر باقی مانده‌است. مصالح بکار رفته در ساخت دژ، آجر، سنگ و گچ است. این مناره برای دیده بانی به کار می‌رفت چون بر همه خلیج دهانه تیس اشراف لازم را دارد و در ضمن از فاصله زیادی در دریا دیده می‌شود.
سبک ساخت و نوع مصالح بکار رفته مناره و گوشواره به سبک سلجوقی است. تزئینات دور منار آجر چینی شبیه تزئینات منارهای دوره سلجوقی است. اگرچه این تزئینات از بین رفته‌اند اما نقش‌هایی به خط عربی و خط کوفی از اثر برجستگی‌ها و گودی‌ها مشخص می‌شود. تعمیرات بعدی که در اتاق‌ها و ایوان‌ها انجام شده بیشتر سبک صفوی و قاجار است.
در گوشه‌های حیاط قلعه آثاری از آب انبارها به چشم می‌خورد که از سنگ و ساروج و گچ ساخته شده‌اند. در بیرون دیوار بلند دژ آثار چاهی وجود دارد که در سنگ صخره کنده شده و لبه چاه بااستفاده از سنگ و ساروج محکم شده‌است. در بخش سقف دژ چوب هایی به کار رفته‌است که احتمالاً از مناطق دیگر به اینجا آورده شده‌اند
. منبع : eligasht.com - wikipedia.org

باغ گیاه شناسی چابهار

روستای سرسبز و کوچک تیس یکی از جاذبه های گردشگری شهرستان چابهار است که آثار تاریخی متعددی از جمله غار های سه گانه بان مسیتی، قلعه پرتقالی ها، گورستان جن ها و ... را در خود جای داده است .کارشناسان قدمت این روستا را بیش از ۲۵۰۰ سال برآورد می‌کنند و در اسناد و نوشته های مربوط به لشکرکشی اسکندر مقدونی نیز از این روستا با عنوان تیز نام برده شده است .
روستای تیس در گذشته یکی از بنادر مهم بازرگانی دریای عمان به شمار می‌رفت و آثار آن هنوز در اطراف روستا دیده می‌شود.
یکی از جاذبه های گردشگری روستای تیس، باغ گیاه شناسی یا باغ طبیعی چابهار است. باغ ملی یا باغ گیاه شناسی چابهار به وسعت 6 هکتار، از باغ های ایرانی منحصر به فردی است که در آن مجموعه متنوعی از گیاهان گوناگون بومی و غیر بومی در فضای باز و گلخانه ای نگهداری می‌شود.
باغ گیاه شناسی چابهار در دهه 40 ساخته و در اوایل دهه 50 افتتاح گردید. در سالهای میانی دهه 80 به دانشگاه علمی کاربردی به عنوان زیرمجموعه دانشگاه بین‌المللی چابهار برای ایجاد رشته‌های مرتبط تبدیل شده است .
حفظ و نگهداری تنوع زیستی کشور از اهداف باغ گیاه شناسی ملی ایران است. مطالعه عملکرد این گونه ها و رفتارهای بیولوژیکی آنها در باغ های گیاه شناسی اطلاعات ارزنده ای فراهم می‌آورد. کاشت و نگهداری گیاهان نادر و در معرض انقراض یکی از روش های معمول برای حفاظت از آنها است. باغ های گیاه شناسی مکان های مناسبی برای حفاظت از گیاهان در خارج از رویشگاه اصلی هستند. در این باغ حدود ۴۰۰۰ گونه و رقم و کولتیوار از گیاهان بومی و غیر بومی وجود دارد که در میان آنها صدها گونه نادر، انحصاری و در معرض خطر ایران موجود است.
این باغ نقش مهمی در زمینه های گوناگون پژوهشی از جمله علوم گیاهی و باغبانی، آموزش عمومی و آشنا ساختن مردم با گیاهان و لزوم پاسداری از آنها دارد. بازدید از این باغ گیاه شناسی چابهار برای عموم مردم آزاد است.
منبع : tourkadeh.net - wikipedia.org

مسجد جامع تیس

روستای سرسبز و کوچک تیس یکی از جاذبه های گردشگری شهرستان چابهار است که آثار تاریخی متعددی از جمله غار های سه گانه بان مسیتی، قلعه پرتقالی ها، گورستان جن ها و ... را در خود جای داده است .کارشناسان قدمت این روستا را بیش از ۲۵۰۰ سال برآورد می‌کنند و در اسناد و نوشته های مربوط به لشکرکشی اسکندر مقدونی نیز از این روستا با عنوان تیز نام برده شده است .
روستای تیس در گذشته یکی از بنادر مهم بازرگانی دریای عمان به شمار می‌رفت و آثار آن هنوز در اطراف روستا دیده می‌شود.
یکی از آثار تاریخی این روستا، مسجد جامع تیس است. بنای اولیه مسجد جامع تیس به صدر اسلام باز می‌گردد و قدمت آن ۱۲۵۰ سال است و به روایتی دومین مسجد بعد از اسلام در ایران است. مسجد جامع تیس از لحاظ معماری مانند مساجد کشورهای پاکستان و هندوستان است و همانند اکثر مساجد اهل تسنن دارای یک مناره است. به همین علت به مسجد تک مناره هم شهرت دارد.
مناره و گنبدهای این مسجد با رنگ‌های سبز و قرمز رنگ‌آمیزی شده‌اند و درب‌های آن با شیشه‌کاری‌های منظم و نامنظم رنگارنگ جلوه می‌کنند و نمایی چشم‌نواز به مسجد داده‌ است.
به دلیل بالا رفتن جمعیت روستای تاریخی تیس، مردم این روستا در حال توسعه این مسجد در قسمت شرقی هستند .
منبع : kojaro.com - wikipedia.org

آرامگاه سید غلام رسول

یکی از جاذبه های تاریخی و اماکن مذهبی چابهار، آرامگاه یا زیارتگاه سیدغلام رسول است. درباره شرح حال سیدغلام رسول روایات مختلفی وجود دارد. برخی معتقدند او مسلمانی از هند بوده که در سفری به چابهار، تصمیم می‌گیرد با زنی از اهالی چابهار ازدواج کند اما در شب عروسی اش سخت بیمار می‌شود و وصیت می‌کند که پس از مرگش ده شبانه روز در مزارش به شادی و پایکوبی بپردازند تا روحش شاد گردد .
برخی دیگر معتقدند که او لوطی (مطرب دوره گرد) بود که شب عروسی اش فوت می‌کند. برخی هم او را عارف وارسته شیعه به نام سید عبدالرسول می‌دانند .
از آن زمان مراسم شادی و پایکوبی به یاد عروسی نافرجام صاحب مقبره، هر سال از 15 ذی القعده به مدت ده روز بر سر مزار وی برپا می‌گردید و مردان و زنان بلوچ، پاکستانی و هندی در آن شرکت می‌کردند و با ساز و دهل و آواز به جشن می‌پرداختند. اما چند سالی است که به این مراسم بی توجهی می‌شود.
مقبره سید غلامرسول در ضلع شرقی قبرستان قدیمی شهر بندری چابهار واقع شده است. این مقبره با پیروی از سبک معماری مغولی قرن های هفتم و هشتم بنا شده است .
در ورودی مقبره، چوبی به رنگ قهوه ای است که حکاکی هایی بر آن صورت گرفته است. در هنگام ورود، پله ای به ارتفاع 20 سانتی متر قرار دارد که از طریق آن وارد مقبره می‌شوند. بوی مشک و عود کلیه اتاق ها را معطر کرده است.
سقف گنبد از داخل با گچ سفید شده و نقاشی هایی با رنگ های مختلف بر روی آن گنبد کشیده شده است. پاطاق گنبد نیز دارای نواری از تزئینات گیاهی و هندسی است که با رنگ هایی مانند زرد، قرمز، قهوه ای، آبی و سفید به صورت گل و گیاه و ستاره دیده می‌شود.
گوشواره ها و نیم طاق های زیر گنبد نیز تزئینات جالب توجهی دارند. در قسمت بالای چهار طاقی بنا، چهار نورگیر به ابعاد یک متر در دومتر با پنجره ای مشبک قرار دارد که قسمتی از نور داخل مقبره را تامین می‌کنند .
گرداگرد قبر، 10 ستون به ارتفاع یک متر و شصت سانتی متر وجود دارد که به این ستونها نیز پارچه هایی برای شفا و گرفتن حاجات بسته شده است و به صورت حجله گاهی خودنمایی می‌کند.
ارتفاع قبر از سطح زمین 60 سانتی متر است. طول قبر یک متر و بیست سانتی متر و عرض آن هشتاد سانتی متر و پارچه ای سبز رنگ روی آن پهن شده است. ورودی محراب آرامگاه در ضلع جنوبی آن قرار گرفته است و در ضلع غربی طاق هایی با تزئینات مقرنس دیده می‌شود که داخل آن عبارات لا اله الا الله یا محمد و یا علی روی نقش گلها طراحی شده است. در نمای ضلع شمالی رو به روی محراب نیز محلی برای قرار دادن نذورات و روشن کردن شمع و عود در نظر گرفته شده است .
همچنین روبه روی درب ورودی آرامگاه در قسمت شرقی، ستونی قرار دارد که با پارچه سفید و قرمز پوشانده شده و در واقع نماد و سمبل شادی است. در قسمت شمالی مقبره و روبه روی درب ورودی مسجد هم، ستون دیگری با رنگ مشکی وجود دارد که نماد عزا است. این قسمت بعدها اضافه شده و در ماه محرم در این مکان مراسم برگزار می‌کنند .
علاوه بر زوار ایرانی، از کشور های شبه قاره هند نیز افرادی برای انجام عبادت و نذر و نیاز به این مقبره می‌آیند. میانگین سالیانه حضور افراد را حدود 100 هزار نفر ذکر کرده اند که بیشترین آنها مربوط به مسافرین نوروزی است .
منبع : tahtal.blogfa.com

غار های سه گانه بان مسیتی

روستای سرسبز و کوچک تیس یکی از جاذبه های گردشگری شهرستان چابهار است که آثار تاریخی متعددی از جمله غار های سه گانه بان مسیتی، قلعه پرتقالی ها، گورستان جن ها و ... را در خود جای داده است .کارشناسان قدمت این روستا را بیش از ۲۵۰۰ سال برآورد می‌کنند و در اسناد و نوشته های مربوط به لشکرکشی اسکندر مقدونی نیز از این روستا با عنوان تیز نام برده شده است
. روستای تیس در گذشته یکی از بنادر مهم بازرگانی دریای عمان به شمار می‌رفت و آثار آن هنوز در اطراف روستا دیده می‌شود.
غارهای سه گانه بان مسیتی در قسمت شمال شرقی روستا و در ارتفاع 25 متری سطح زمین و در دامنه کوه شهبازبند(شبازبن یا شبازبند) قرار دارند. مجموعه غار های بان مسیتی شامل سه غار می‌شود که یکی از‌ آنها طبیعی و دو غار دیگر مصنوعی و دست کن هستند.
غار اصلی یا طبیعی تا حدودی نیم دایره است و با استفاده از روش تراشکاری داخل غار و دهانه آن توسعه پیدا کرده است. درون این غار مقبره ای با دیوارهای گچی سفید رنگ قرار دارد. مکعبی از سنگ و گچ بر فراز مقبره ساخته شده که زیربنای یک گنبد کوچک است. بدنه‌های اطراف این مکعب را با گچ به رنگ سفید درآورده‌اند. بر دیواره های مقبره خطوط و علامت هایی با جوهر قرمز و بنفش ترسیم شده که به خط گجراتی و هندی شباهت زیادی دارد. در ورودی مقبره به موازات دهانه ورودی غار و رو به دره تیس واقع شده است.
غار دوم که مصنوعی و دست ساز است سمت راست غار اول و در فاصله هفت قدمی آن قرار دارد. آثار تراش و کنده کاری را به راحتی می‌توان در این غار مشاهده کرد. ارتفاع دهانه این غار هشتاد سانتیمتر است و سقف کوتاهی دارد. انتهای این غار مسدود شده و احتمال می‌رود این غار با غار سوم مرتبط بوده یا آن که به چاه های زیرزمینی که محل دفن مردگان بوده راه داشته است.
غار سوم در فاصله ۵۰ متری غار اصلی و در سمت چپ آن قرار دارد. این غار نیز به صورت مصنوعی و دست ساز ساخته شده و طول دهانه ورودی آن ۲۰ متر است.
درباره معنای نام این غار ها روایات زیادی بیان شده است. برخی معانی بیشتر ذکر شده برای بان مسیتی عبارت اند از : پرستشگاه و معبد مرد صالح و خداپرست، زن عارفه یا ملکه مادی، عبادتگاه گنبدی شکل
منبع : eligasht.com - balochpress.ir

کوه گِل افشان بندر تنگ

گِل ‌فِشان پدیده‌ای طبیعی است که طی آن گل‌ ولای از زیر زمین، چشمه ‌وار به سطح زمین می‌‌رسد و شکل ماهوری به خود می‌‌گیرد. کوه های گل افشان چابهار جاذبه ‌ای شگرف، نادر و منحصر به فرد طبیعی زمین‌ شناسی است که با دارا بودن پتانسیل ‌ها و امتیازات مخصوص خود می‌ تواند به عنوان دومین ژئوپارک خاورمیانه به یک اثر جهانی تبدیل شود.
بندر تنگ دارای سه تپه کوچک گل‌فشان است که یکی از آنها شبیه آتشفشان و در حال حاضر فعال است و بقیه آنها نیز از چند سال قبل به صورت غیرفعال درآمده‌اند. در بلندای این تپه‌ها، دهانه‌هایی به قطر چند سانتی متر وجود دارد و از دهانه گل‌فشان که در حال حاضر فعال است، به طور متناوب گل خاکستری رنگ خارج شده و به سوی دامنه‌ها سرازیر می‌شود. دوره تناوب این پدیده نادر و زیبا ده تا پانزده دقیقه است که این عمل با لرزش خاک همراه است و گاهی به هنگام خروج گل، صدایی همانند شلیک تفنگ به گوش می‌رسد.
کوه گل افشان بندر تنگ با ارتفاع تقریبی 100 متر و قطر قاعده کمی بیش از 100 متر در فاصله حدود 100 کیلومتری شهرستان چابهار قرار دارد. اطراف این کوه را بیابانی وسیع فرا گرفته که ظاهرا این بیابان نیز همچون خود کوه ماحصل اتفاقاتی درون زمین است. اطراف کوه به فاصله حدود 200 متر از کوه، چاله ای به عمق حدود 2 متر ایجاد شده که برای رسیدن به کوه باید وارد این چاله شد.
بالا رفتن از کوه اگر فصل بارندگی نباشد؛ تقریبا راحت است. در بالاترین نقطه کوه چاله ای به قطر کمتر از یک متر و به عمق حدود نیم متر وجود دارد که با گل پوشیده شده است.
اصولا گل فشان ها کاربرد زیادی دارند که از جمله‌ آنها می‌توان به استفاده از در سفال سازی، کوزه گری، بهره برداری از گاز، گردشگری (به ویژه در موضوع تحقیقات زمین شناسی )، گل درمانی و…اشاره کرد. بسیاری از مردم از گل های گل فشان برای موارد درمانی استفاده میکنند. استفاده از خاصیت درمانی گل فشان فقط مختص استان سیستان و بلوچستان نبوده و در کشورها دیگر از جمله آذربایجان استفاده می‌شود. از گل ها برای درمان بیماری های پوستی، درمان درد کمر،درد های مفاصل و… استفاده میشود. همچنین برای درمان تنگی عضلانی و انقباظ عروق موثرند.
منبع : irandeserts.com - tripyar.com

تالاب لیپار (تالاب صورتی)

کوه های مینیاتوری (مریخی)

بندر چابهار یکی از شهر های استان سیستان و بلوچستان است که به دلیل آب و هوای معتدل و بهاری خود در تمامی فصل ها، چابهار (چهار بهار ) نامیده شده است.
چابهار به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص خود، از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده و از مناطق آزاد بازرگانی ایران است. علاوه بر موقعیت بازرگانی چابهار، این شهر دارای جاذبه های متعدد تاریخی و طبیعی است. یکی از جاذبه های منحصر به فرد و کمتر شناخته شده چابهار و حتی جهان کوه های مینیاتوری یا مریخی است.
این کوه‌ها به سبب وضعیتی که دارند در دسته‌ی مناطق بدبوم یا بدلند قرار می‌گیرند که عبارتند از زمینها و بلندی‌هایی که در برابر فرسایش بدین شکل درآمده‌اند. ویژگی مشترک این مناطق عدم وجود پوشش گیاهی و نداشتن ارزش چراگاهی است. کوه‌های مینیاتوری از نوع رسوبی هستند و طبق نظر کارشناسان در گذشته‌های دور زیر تلی از خاک مدفون بوده که بر اثر گذشت زمان و بارش باران‌های موسمی از زیر خاک سر برآورده‌اند .
شیارهای ریز و یکدستی که روی این کوه‌ها وجود دارد سبب شده است تا نام مینیاتوری به خود بگیرند. همچنین برخی به دلیل شکل خاص این کو ه ها که جلوه ای فرازمینی دارند و نمونه آن در تمام کره زمین کمتر پیدا می‌شود، نام کوه های مریخی را بر آن گذاشته اند. با قدم زدن در میان این کوه ها با شکل و شمایل عجیب و زیبا به شما حس قدم زدن بر روی کره مریخ دست می‌دهد .
عمر این کوه‌ها را بالغ بر ۵ میلیون سال برآورد کرده‌اند. کوه‌های مینیاتوری یا مریخی ادامه‌ رشته کوه‌های زاگرس هستند که تا پاکستان ادامه دارند. ارتفاع این کوه‌ها متغییر بوده و از پنج متر تا بیش از صد متر در میان آن‌ها پیدا می‌شود .
نکته‌ی جالب پیدا شدن انواع فسیل ماهی و آبزی در این کوه‌ها است که ثابت می‌کند کوه‌های مینیاتوری در گذشته زیر آب قرار داشته‌اند. همچنین از آنجایی که کوه‌ها در نزدیکی دریا قرار دارند نمی‌توان اثر جزر و مد را روی آن‌ها نادیده گرفت .
به دلیل گردشگر پذیر بودن این منطقه، برای رفاه حال این گردشگران مجمتع گردشگری ای به مساحت ۷ هکتار در بين کوه هاي مريخي (مينياتوري) مشرف به سواحل درياي عمان ساخته شده است که شامل دو سالن ويژه اردوهاي دانش آموزي، فضاي سبز، سرويس هاي بهداشتي، ۶ سوئيت، آلاچيق، سکوي ويژه رصد ستارگان و ديگر امکانات تفريحي و گردشگري است .
یکی دیگر از ویژگی های مهم این منطقه که برای اختر شناسان و علاقمندان به نجوم خیلی جالب و دارای اهمیت است این است که آسمان اين نقطه قابليت رصد همزمان 14 صور فلکي را دارد .
منبع : fa.wikipedia.org - kojaro.com - tripyar.com - yjc.ir

چاپارخانه میبد

چاپارخانه میبد واقع در بلوار قاضی میرحسین، جنب کاروانسرای شاه عباسی قرار دارد که جزیی از مجموعه کاروانسرا، آب انبار، یخچال و ساباط است و قدمت آن به دوره قاجار بر می‌گردد یکی از مراکز عمده پستی و چاپاری قدیم بوده است که در مسیر راه باستانی ری کرمان احداث شده است. ساختمان این بنا به دلیل اینکه مکانی جهت حفظ و نگهداری امانات دولتی و پیامها و نامه های پر اهمیت بوده است به صورت دژ و قلعه ای ساخته شده که دفاع و حفاظت از آن میسر باشد.
چاپارخانه میبد نیز به تبعیت از سایر ابنیه فلات مرکزی ایران، دارای یک حیاط مرکزی بوده‌ و آخورها در دور تا دور این حیاط قرار دارد.در سه طرف پشت آخورها، اصطبل‌ها قرار داشته که در زمستان و شب هنگام چهارپایان در آنجا نگهداری می‌شدند. در سمت چهارم که بین حیاط و جبهه ورودی ساختمان واقع شده، اتاق‌هایی برای اقامت چاپارها و احیانا مسافران قرار داشته ‌است.
این بنای خشتی جهت بهره برداری و تبدیل به موزه پست به صورت امانتی به اداره کل پست استان یزد واگذار گردیده است که درحال حاضر ماکت های بسیار زیبایی از پستچیان قدیمی واسبانی که نگهداری می‌کرده اند به همراه تمبرهای قدیمی، وسایل پست قدیم واسناد وتصاویر تاریخی مربوط به پست نگهداری می‌کنند.

برج کبوترخانه میبد

برج کبوتر خانه میبد در جنوب شرقی باروی قدیم شهر میبد (محل کنونی فرمانداری میبد) واقع شده است. کبوترخانه‌ها یا کفترخانه‌ها، که بدان‌ها کبوترخان نیز اطلاق می‌شده برای گردآوری کود کبوترها و دیگر پرندگان، جهت مصارف کشاورزی ساخته می‌شده است.
این برج به صورت استوانه‌ای ساخته شده و دارای تزیینات قطار بندی آجری و گچی است که مانع تردد مارها به داخل برج می‌شود، ولی در برج‌های مکعبی و چند قلو ترفندهای دیگری مانند ایجاد قوس به داخل انجام شده است.
برج کبوتر خانه میبد از بناهای تاریخی دوره قاجاریه است که در تاریخ 10/9/1364 به شماره 1691 درفهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. این برج دارای پوشش گنبدی شش ضلعی است که اطراف آن دارای تزئیناتی از گچ است. در بام برج نیز 4 ستون کوچک با ارتفاع یک و نیم متر و شبیه به میل راهنما وجود دارد.

کاروانسرای شاه عباسی میبد

کاروانسرای شاه عباسی میبد از جمله کاروانسرهای سبک صفوی است که در میبد استان یزد واقع شده است این بنا با شیوه معروف چهار ایوانی و با آجر ساخته شده است. ساختمان کاروانسرا شامل ساباط، ایوان های بیرونی، هشتی ورودی، حیاط مرکزی، حوضخانه و مهتابی و چهار هشتی زیبا و فضاهای سرپوشیده شرقی وغربی و یکصد ایوان و اتاق و اجاق برای استفاده کاروانیان بوده است. کاروانسرای شاه عباسی از جمله کاروانسراهای بین راهی عصر صفویه به شمار می‌آید و از لحاظ فضایی، سبک معماری و موقعیت از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این بنا بر پلان مربع شکل و با شیوه حیاط مرکزی احداث شده است.
ورودی کاروانسرا در میانه جنوبی آن در داخل یک مسیر سرپوشیده (کوچه و ساباط) که اصطلاحاً سول نامیده می‌شود، قرار دارد. همچنین درب چوبی بزرگی در ورودی بنا نصب شده است که بیانگر سیستم امنیتی کاروانسرا است. محوطه های خارجی و داخلی این بنا دارای ایوانها، اطاقها و فضاهای سرباز و سرپوشیده و اماکن متنوع برای اقشار مختلفی است که همراه کاروان بوده اند.
لازم به ذکر است هم اکنون از سالن شرقی این مجموعه به منظور معرفی و حفاظت از زیلوهای تاریخی میبد، موزه زیلو دایر گردیده است که در این موزه زیلوهایی با قدمتی بالغ بر 500 سال وجود دارد و تنها موزه منحصر به فرد زیلو در ایران به شمار می‌آید.
همچنین جهت آموزش نحوه بافت زیلو، یک کارگاه زنده زیلو بافی در کنار موزه و دو کارگاه دیگر نیز در محوطه حیاط مرکزی کاروانسرا تأسیس شده است. قابل ذکر است که با هدف تأمین رفاه و آسایش گروه های مختلف گردشگران که برای بازدید از این مجموعه می‌آیند، در سالن غربی این مجموعه رستوران و کافی شاپ دایرشده است.

نارین قلعه میبد

شاخص ترين اثر بازمانده از شهرسازي قديم در ميبد بناي باستاني نارين قلعه است. نارين قلعه يا کهندژ در شهر باستاني ميبد بر فراز تپه اي بلند بنا شده و بر تمامي شهر ميبد و پيرامون آن ديد دارد. نارين قلعه ميبد يک کهندژ است و از بناهاي باستاني خشتي بازمانده در ايران است علي رغم گزندهاي روزگار هنوز پا برجاست و مي توان آن را نمادي از هويت تاريخي و فرهنگي استان يزد دانست.
اين دژ که مردم ميبد آن را « نارنج قلعه » مي خوانند، در گذشته به « دژ دالان » سرشناس بوده و پيشينيان آن را يکي از مراکز آغازين آبادي نشين در استان يزد دانسته اند.
مساحت اين قلعه3 هکتار و بنا در 7 طبقه و داراى برج و بارو و دربندهاى متعدد است و بالاى تپه‌اى مسلط بر شهر ميبد قرار دارد. اين قلعه از بناهاى مربوط به دوره اشکاني و قبل از اسلام است و در دوران مظفريان تعميراتى در آن صورت گرفت. اطراف آن خندقي بوده است و نقب‌هاي زير آن گاهي تا يک فرسنگ امتداد دارد.
نارنج قلعه 4 برج گرد بلند دارد و آنچه امروزه از آن باقي مانده قسمت مرکزي آن است. نارنج‌قلعه داراى اتاق‌هاى متعددى بوده است که در حال حاضر قسمت‌هايى از اين اتاقک‌هاى کوچک تودرتو، موجود است و بسيارى از آنها نيز به علت قرار گرفتن در طبقات پايين و ريختن راهروها هنوز کشف نشده است.

شهر باستانی دارابگرد

دارابگرد نام یکی از پنج شهرستان ایالت پارس در ایران قدیم بوده است. به آن داراگرد و دارابجرد نیز گفته می‌شده ‌است.
درفاصله ۶کیلومتری شهرفعلی داراب آثارشهرتاریخی دارابگرد، نخستین پایتخت سلسله ساسانیان ویکی ازقدیمی‌ترین شهرهای ایران باستان قراردارد. این شهرکه قدمت آن به عصر هخامنشیان می‌رسد، درمیان دشت وسیع و حاصلخیز هشیوار به دلیل شرایط امنیتی آن زمان واهمیت شهر به صورت مدور بنا گردیده است وازاین جهت در ردیف اولین شهرهای مدور داخل فلات ایران محسوب می‌گردد.شعاع دایره این شهر برابر با 1020 متر و دارای مساحت اندکی بیش از 32 کیلومتر مربع بوده است.
پیرامون شهردیوار مخروطی عظیمی از گل رس و سنگ و ملاط آهک ساخته شده که ارتفاع آن به بیش از۱۰متر می‌رسد این دیوار درطول زمان دچار فرسایش شده وارتفاع آن اکنون در حدود ۷ متر است. وجود ماده چسبنده ای درمیان ملاط و گل به کار رفته در دیوار سبب شده با گذشت بیش از ۲۶۰۰ سال این دیوار با تخریب کم پابرجا واستوار باقی بماند.
پشت دیوار خندقی بزرگ برای حفاظت بیشتر از شهر ایجاد نموده بودند که دسترسی به شهر را در مواقع خطر بسیار مشکل می‌کرده‌است. عمق این خندق بیش از ۱۰ متر و عرض آنحدود۵۰ متر بوده‌ که این قسمت نیز دچار فرسایش شده‌است. این خندق پیوسته مملو ازآب بوده و به گفته مورخین متقدم درآن گیاهانی بوده که به دورپای افرادی که واردخندق می‌شده‌اند می‌پیچیده ومانع از شنا کردن آنها می‌شده است. آب موردنیاز خندق از رودخانه‌های اطراف از جمله رود بال تامین می‌شد.
در این محل ۲ آتشکده ساسانی در مجاورت یکدیگر قرار دارد که در نوع خود قابل توجه است. ساختار این آتشکده‌ها همانند سایر آتشکده‌های عصر ساسانی به شکل چهارتاقی با گنبد مدور است و مصالح به کار رفته درآن شامل گل وگچ ساروج وسنگ لاشه است.
شهر دارابگرد دارای 2 دروازه اصلی و 2 دروازه فرعی بوده است که این 4 دروازه دقیقا در 4 جهت اصلی قرار داشته‌اند. 2 دروازه اصلی که مهم تر بوده در جهات غربی و شرقی و 2 دروازه دیگر در شمال و جنوب شرق قرار داشته‌اند.

روستای نوایگان

اين روستا داراي اسامي چون نوکان، نودايجان، نوايگان بوده است. قديمي ترين آثار باستاني آن در ضلع شرقي موسوم به قلعه پيکان قرار دارد که آثار آن احتمالابه دوره سفال نخودي برمي گردد.روستای نوایگان در فاصله 49 کیلومتری جنوب شرق شهر داراب واقع شده است. اگر جاده داراب به حاجی آباد را انتخاب کنید، درمیانه راه به مسیر روستای نوایگان خواهید رسید.
روستای نوایگان سرزمین گل، انجیر، بادام و گردو است. تولید انجیر از باغات دیم و گل محمدی، این روستا را به یکی از قطب های تولید انجیر وگل محمدی در فارس تبدیل کرده است.
اين روستاي کوهستاني و زيبا قدمتي ۱۸۰۰ ساله دارد و تعمير مسجد آن براساس سنگ نوشته اي که در ديوار قديمي مسجد نصب شده به زمان خواجه عبدالله انصاري مي رسد و در قبرستان قديمي نوايگان قبرهايي کشف شده که به طرف بيت المقدس بوده است.
روستای نوایگان در دره اي در وسط کوه هاي بلند واقع شده و منازل آن در شيب کوهستان به گونه اي است که پشت بام خانه پايين به منزله حياط منزل بالاست. در يک طرف دره منازل و در طرف ديگر باغ هاي زيبا که سرسبزي جالبي به طبيعت روستا داده واقع شده است. هواي پاک و کوهستاني روستا و طراوت خاص آن بويژه در تابستان به جاذبه هاي اين محل مي افزايد.

نقش شاپور

در چهار کيلومتري جنوب داراب در دامنه کوهي به نام پهنا، نقش برجسته اي از دوران ساسانيان وجود دارد که بيانگر پيروزي شاپور اول بر امپراتوران روم است.
در اين نقش شاپور سوار بر اسب در وسط سنگ نگاره تمام رخ ديده ميشود و سه امپراتور رومي در جلوي او قرار دارند.اين نگاره در بالاي چشمه آب و برکه اي پر از ني قرار دارد.
اين نگاره 9.10 در 5.40 متر است شاپور اول هنگام پيروزي بر قيصر والرين حدود 63 سال سن داشته است. اين نگاره بلافاصله پس از پيروزي کنده شده است. در اين نگاره شاپور تاج هميشگي خود را ندارد و تاجي شبيه تاج پدرش اردشير اول بر سر دارد.
دست چپ شاه بر سر والرين است و در دست راستش چيزي مسطح و چهارگوش دارد. اسب به زيبايي تمام توسط هنرمند حجاري شده است. زير پاي اسب يک قيصر رومي افتاده است. پشت سر شاه 18بلند پايه ايراني ايستاده اند. سمت راست شاه يعني مقابل او رومي ها هستند.

آتشکده آذرجو

اين آتشکده در ده کيلومتري غرب داراب قرار دارد و به سبک چهار تاقي با گنبد ساخته شده است. آوار ديوارهاي اين آتشکده را تا نصف گرفته است و گنبد آن ريخته است. کنار آتشکده کوه سنگي حفره سياه و همچنین چشمه طبیعی بزرگی به نام اغلان قز که به معنی دختر و پسر است، قرار دارد.
بنا به روايت مروج الذهب مسعودي اين آتشکده به دستور اشو زرتشت بنا شده است. زرتشت به يستاف شاه دستور داد تا آتش مقدس جمشيد را بيابد و يستاف شاه آنرا در خوارزم يافت و به دارابگرد آورد و در آنجا آتشکده اي بنا نمود و آتش مقدس را در آن نگه داري و سپس شهر خرم دارابگرد را بنا نمود.
از سال 332 هجري قمري نام آن به آتشکده آذرجو تغيير کرد. همانند همهٔ چهارتاقی‌های روزگار ساسانی دارای پلانی مربعی است. این سازهٔ تاریخی خاموش از لاشه‌سنگ با ملاط گچ دست‌کوب ساخته‌شده‌است. بدنه داخل اثر، گچ‌اندود بوده که پهنای لایه‌های گچی آن ۵ سانتیمتر است.
همچنین درکنار آتشکده آذرجو دو حلقه چاه سنگی دردل کوه تراشیده اند که از آنها به عنوان مخزن آب، برای دو آسیاب که در زیر آن قرار دارد، استقاده می‌شده است.

مسجد جامع داراب

قدیمی ترین بنای شهر فعلی داراب، مسجد جامع این شهر است که دارای چهار برج تنومند و یازده ضلعی متساوی الاضلاع است .
روی برج ها با آجر خانه بندی و روی‌ آنها با خط کوفی آیات قران نگاشته شده است .پیرامون شبستان مسجد راهرویی قرار دارد که به وسیله دهلیز هایی به هم ارتباط دارند. تنها مسجد جامع چهار مناره ای جهان، یکی از چهار بنای شاخص شهر داراب است .این بنای تاریخی درمرکز شهرداراب در محله بازار واقع شده ودر زمان شاه طهماسب یکم صفوی مرمت شده است واز این رو قدمت بنا به دوره صفوی تعلق ندارد. همچنین فضای بزرگ مسجد پوشیده از درختان تنومند خرما، پرتقال و نارنج است .
این بنا بخاطر سبک معماری متفاوتش نسبت به سایر مساجد، دارای سبک هندی است و آنرا شبیه به آرامگاه اعتمادالدوله طهرانی درآگرای هند ونیز خدای خانه مسجد جامع عتیق می‌دانند .
معماری این مسجد آجری به شیوه بناهای دوره سلجوقی است و مساحت آن به 380 مترمربع می‌رسد. مناره های این مسجد برخلاف بیشترمساجد ایرانی دایره شکل نیست، بلکه از 12 ضلع مساوی تشکیل شده که برروی آنهانزدیک نیم متر با رو سازی گچ، آجر و سنگ با اشکال مربع و لوزی خانه بندی و تزئین شده است.