جاذبه های گردشگری

نقش برجسته شکل شاه

شکل شاه اثری تاریخی است در 60 کیلومتری جنوب شهر آمل در جانب غربی تونل وانا در کنار محور ارتباطی تهران به آمل و در تنگه باستانی موسوم به بند بریده، و در نزدیکی چشمه آب معدنی استراباکو قرار دارد.
نقش برجسته ای که هشت متر طول و سه متر و چهل سانتیمتر عرض دارد که در فرورفتگی به عمق 130 سانتی متر قرار دارد.این اثر در زمان ناصرالدین شاه قاجار و به دستور وی در سال 1295 هجری قمری کنده شده است.
با به قدرت رسیدن قاجاریه و انتخاب تهران به عنوان پایتخت، به دستور ناصرالدین شاه قاجار مسیرهای قدیمی و مالروی دره‌های هراز و چالوس تعمیر و به راه ارابه رو تبدیل گشتند. در سال ۱۲۹۰ ناصرالدین شاه مجددا دستور به بهسازی مسیر لاریجان (هراز) داده و حسین علیخان وزیر را به سرپرستی این کار منصوب نمود. وی نیز با همکاری گاستیگر، مهندس اطریشی که در خدمت دولت ایران بود جاده را به اندازه‌ای پهن کرد که دو ارابه بتوانند از آن عبور کنند. در سال ۱۲۹۵ و با اتمام عملیات ساخت این راه به عنوان یادبود نقشی از شاه قاجار در یکی از صعب العبور ترین نقاط این مسیر به نامتنگ بند بریده بر سینه کوه و مشرف بر رود خروشان هراز حک گردید.این نقش برجسته که در محل به شکل شاه معروف است جدید ترین و آخرین نقش برجسته تاریخی ایران در بین ۱۰۵ نقش برجسته کشف شده به شمار می‌آید و در آن ناصر الدین شاه سوار بر اسب در وسط و ۱۰ تن از درباریان در طرفین شاه حجاری شده است.در اطراف این نقش برجسته که حدود ۸ متر طول و ۴ متر ارتفاع دارد اشعاری در مدح ناصرالدین شاه و فرمان او در خصوص مرمت راه لاریجان حک شده است.
در خلال جنگ جهانی دوم توسط سربازان شوروی سابق بخشی از این اثر تاریخی از جمله صورت ناصرالدین شاه به جهت تیر اندازی این سربازان آسیب دیده ‌است، در زمان پهلوی دوم و با اتمام ساخت راه آسفالته هراز در دهه ۱۳۴۰ و ساخت تونل وانا به منظور حذف منطقه خطرناک تنگ بند بریده، این نقش برجسته از مسیر جاده دور افتاده و تا به امروز به تنهایی بر دیواره سمت غرب تنگه ناظر بر عبور رود هراز است.
برای دیدن این نقش برجسته باید بین پمپ بنزین و تونل وانا توقف کرده و حداکثرحدود 15 دقیقه مسیر کناره غربی رودخانه را در پشت تونل ادامه داد. این نقش برجسته تقریبا روبروی دومین خروجی اضطراری تونل وانا از سمت تهران در جاده هراز تقریباً 105 کیلومتری تهران و 60 کیلومتری آمل واقع شده است.
لازم به ذکر است که مسیر مناسبی برای بازدید از نقش­ برجسته وجود ندارد و گردشگر باید در مسیری خاکی از لابلای سنگ­ها، محیط ناامن، زمین خیس شده به علت آب رودخانه هراز، درختچه­ ها و علف­ های هرز و بوی بد که در راه حس می­ شود گذر کند.

آب گرم و غار آب اسک

چشمه‏ های آبگرم آب اسک که از دل زمین می‏ جوشد با املاح فراوان و مواد گوگردی برای درمان بسیاری از بیماری‏ های پوستی و درد مفاصل مفید است و همه ساله، گردشگران بسیاری را به سوی خود جذب می‏ کند. چشمه آب فرنگی یا آب آهن در بالا دست روستا، واقع شده است که برای درمان بیماری‏ های کم‏ خونی توصیه شده است. همچنین غار آب اسک در دره هراز واقع شده‌ است. حدود یک ساعت از روستای پیاده روی دارد که از کنار ارتفاعات و حواشی رود هراز می‌گذرد. طول غار در حدود ۳۷۰ متر است و مسیرهای متعدد کوچکی نیز دارد. دهانه آن بسیار بزرگ و بلند است. مسیر دسترسی به غار تا حدودی نیاز به مهارت در کوه نوردی دارد. در تمام طول مسیر قله دماوند در قسمت شمال جاده هراز قابل رویت است. خود غار خیلی طولانی نیست ولی مسیر آن کمی دست به سنگ شدن دارد و بسیار زیباست اما به افرادی که از ارتفاع و مسیر صخره ایی هراس دارند توصیه نمی‌شود.

معبد آناهیتا

معبد آناهیتا دومین بنای بزرگ سنگی ایران بعد از تخت جمشید است که متعلق به آناهیتا، الهه پاکی، فراوانی و باروری و نگهبان آب در متون اوستا است که از دیرباز در نزد ایرانیان دارای مقام بلند و ارجمندی بوده‌است .
معبد آناهیتا در کنگاور مشهورترین معبد منسوب به آناهیتا در ایران است که بر روی تپه طبیعی با حداکثر ارتفاع 32 متر نسبت به سطح زمین های اطراف ساخته شده است. ورودی بنای معبد آناهیتا به وسیله پلکان دو طرفه در جبهه جنوبی تعبیه شده و در جبهه شمال خاوری پلکان یک طرفه راه دسترسی به این مکان را ممکن ساخته است.
جوی های سنگی آب رودخانه را میزان کرده و به طرز باشکوهی به آبگیری وسط معبد آناهیتا هدایت شده است. نوع تقسیم آب و جریان آب درون معبد آناهیتا یکی از شگفتی های مهندسی در آن دوران است تا این عنصر مقدس را به زیباترین شکل ممکن به نمایش بگذارند.
قدمت این بنا به دورهٔ اشکانی و ساسانی نسبت داده شده که برخی این بنا را معبدی برای الهه آناهیتا دانسته اند و برخی از محققین، آن را کاخی ناتمام برای خسرو پرویز معرفی کرده اند.

موزه پارینه سنگی زاگرس

پارک کوهستان کرمانشاه

تکیه معاون الملک

مسجد جامع تبریز

مسجد جامع تبریز یکی از بناهای تاریخی شهر تبریز است که در کتاب‌ های تاریخی از آن به‌ عنوان “جامع کبیری” نیز نام برده شده، از ابتدای تأسیس، مسجد جامع شهر تبریز بوده و بازار تبریز، گرداگرد آن شکل گرفته‌ است .
قدیمی‌ترین بخش مسجد جامع تبریز شبستان وسیعی است از تاق و گنبدهایی برفراز ستون‌های هشت‌گوش آجری که زینت‌بخش آن گچ‌بری‌های ظریف و هنرمندانه دوره ی روادیان (مقارن سلجوقیان) است. مسجد جامع در دوره ی ایلخانان مغول مورد توجه و تعمیر بوده و بخش‌هایی به آن افزوده شده‌ است. محراب رفیع گچ‌بری شده، یادگار آن دوره است.
در زمین‌لرزه ی سال ۱۱۹۳ هجری که بسیاری از بناهای تبریز آسیب دید، مسجد جامع تبریز نیز از خرابی در مصون نماند. مسجد فعلی با پایه‌های متین و پوشش تاق و چشمه بعد از زلزله در اوایل حکومت قاجار و توسط «حسینقلی‌خان دنبلی» حاکم وقت بنا شده‌ است و از آثار مهم دوره ی قاجاریه است.
مسجد جامع تبریز قبلا یک ایوانه بود، ولی بعدا به دو ایوانه تبدیل شد.

ارگ تبریز (مسجد علیشاه)

ارگ تبریز (مسجد علیشاه) نام یک بنای تاریخی در تبریز است که باقیمانده مسجدی است که در زمان تاج ‌الدین علیشاه جیلانی از امرای گورکانیان در قرن هشتم هجری ساخته شده است.
سبک معماری این بنا به شیوه آذری و معمار آن استاد فلکی تبریزی ذکر شده‌ است. این ارگ یکی از بلندترین دیوارهای تاریخی کشور و نماد شهر تبریز است و امروزه فضای پیرامون آن برای برگزاری نماز جمعه مورد استفاده قرار می‌ گیرد و مصلای بزرگ تبریز در این مکان احداث شده ‌است.
متاسفانه این بنا بر اثر زمین ‌لرزه و گذر زمان تا حدودی تخریب شده‌ است. در محوطهٔ ارگ، آثار تاریخی ارزشمندی همچون «مدرسهٔ نجات» که به‌ عنوان یکی از نخستین مدارس ایران بشمار می‌ رفت و نیز «سالن تئاتر شیر و خورشید»، همچنین مسجد و خانقاه قرار داشته که تخریب شده است. زلزله ویرانگر تبریز در قرن دهم که این شهر را با همه بناهای تاریخی‌اش ویران کرد، بخش اعظم این مجموعه را نیز فرو ریخت. با این حال بخشی از دیوارهای بلند این مجموعه بر جای ماند تا یادگار پایداری در برابر این پدیده طبیعی مهیب باشد، گرچه شکستگی بزرگی در بدنه ارگ از این زلزله پدیدار شد.
در زمان مشروطیت و قیام مردم تبریز، این بنای تاریخی باز هم سنگر مبارزان مشروطه‌خواه و نیروهای ستارخان و باقرخان قرار گرفت و در برابر شلیک توپخانه محمدعلی شاه قاجار ایستاد. در سال‌های قبل از انقلاب تبدیل به باغ ملی یا گردشگاه عمومی شده بود و هم اکنون از محوطه این اثر باستانی به عنوان مصلی استفاده می‌شود. این بنا که بیش از 700 سال قدمت دارد، یادگار آسیب‌های طبیعی و تاریخی دوران گذشته است.
ارگ تبریز و محوطهٔ باستانی آن در ۱۵ دی ۱۳۱۰ خورشیدی به شمارهٔ ۱۷۰ در فهرست آثار ملی ایران به‌ ثبت رسیده‌ است.

باغ گلستان تبریز

باغ گلستان تبریز که به ترکی آن را گولوستان باغی یا باغ فجر می‌نامند یکی از بوستان ‌های قدیمی و مشهور شهر تبریز است. باغ گلستان تبریز در غرب شهر، متمایل به مرکز تبریز واقع شده است که اطراف آن را خیابان ‌های منجم، ملل متحد، نادری و خیابان قونقاباشی فرا گرفته است. مساحت این بوستان ۵۲٬۰۰۰ متر مربع می‌‌باشد. که در سال ۱۳۰۸ خورشیدی در اراضی گورستان گجیل احداث شد و قدیمی ‌ترین بوستان داخلی تبریز محسوب می‌‌گردد.
در باغ گلستان تبریز استخر ها و حوض های متعدد که توسط درختان و چمن ها احاطه شده اند فراوان دیده می‌شود.

موزه و خانه مشروطه تبریز

خانه مشروطه که معروف ‌ترین و پرافتخارترین خانه تاریخی شهر تبریز است در اوج انقلاب مشروطه محل تصمیم ‌گیری ‌های سرنوشت ساز سران مشروطه بوده است.
این بنا به سبک معماری دوره قاجار ساخته شده و ملک شخصی حاج مهدی کوزه ‌کنانی بوده‌ است که در حدود تاریخ ۱۲۴۷ هجری خورشیدی (۱۸۶۸ میلادی) توسط حاج ولی معمار تبریزی ساخته شده است. بنای خانه مشروطه با ۱۳۰۰ متر مربع مساحت، در دو طبقه ساخته شده‌ است. از ویژگی‌های منحصر به فرد خانه مشروطه می‌توان به پنجره‌های ارسی، درب‌های منب‌کاری‌شده، غلام‌گردش، کلاه‌ فرهنگی و نورگیر اشاره کرد. حیاط زیبا، درختان و حوضخانه سرسرا مجموعه ای زیبا را فراهم آورده است. نورگیر سرسرا بر روی چهار ستون بلند با سر ستون های گچبری استوار شده، داخل آن با آئینه و شیشه‌های رنگی به طرز جالب توجهی زینت یافته است.
موزه مشروطه نیز پس از ایجاد تغییراتی در تالارها و اتاق ‌های خانه مشروطه و به نمایش درآوردن اسناد تاریخی مربوط به انقلاب مشروطه در سال ۱۳۷۵ خورشیدی تأسیس شده ‌است.
از مهم‌ترین آثار تاریخی این موزه می‌توان به سلاح کمری ستارخان، فرش مشروطه، وسایل شخصی سران مشروطه و دیگر مدارک مرتبط با انقلاب مشروطه اشاره کرد. همچنین تندیس هایی از شخصیت ها و مجاهدین صدر مشروطیت همچون ستارخان، باقرخان، میرزا مهدی کوزه کنانی، حسن خان باغبان، علی مسیو، شهید ثقةالاسلام، جهانگیرخان صور اسرافیل، میرزا ابراهیم آقا صبا، میرزا اسماعیل نوبری و … به نمایش گذاشته شده است و عکس‌هایی از مظفرالدین شاه، محمدعلی شاه و دسته‌ های مخالف مشروطه، دستگاه چاپ ژلاتینی (پلی کپی دستی) جهت تکثیر شب نامه‌های دوره مشروطه، تصویر اسناد تاریخی مربوط به انقلاب مشروطیت و فرمان مشروطیت را نیز می‌توان در همین خانه دید.

مقبرة الشعرا

مقبرةالشعرا (آرامگاه شاعران، گورستان سرخاب) یکی از گورستان‌های تاریخی شهر تبریز است که در محلهٔ سرخاب واقع شده است .
یش از ۴۰۰ شاعر، عارف و رجال نامی ایران و کشورهای منطقه از ۸۰۰ سال پیش به ترتیب از حکیم اسدی طوسی تا استاد شهریار ( آخرین شاعر مدفون در مقبرةالشعرا )، یکی پس از دیگری در اینجا به خاک سپرده شده‌اند .
مقبره الشعرا در گذشته با اسامی حظیره الشعرا، حظیره القضاه، قبرستان سرخاب نیز نامیده می‌شد اما متاسفانه گذشت روزگار و مهمتر از آن حوادث طبیعی چون سیل و زلزله، شکل ظاهری آن را از بین برده است.
به ‌دلیل متروک ‌شدن مقبره الشعرا پس از زمین‌ لرزه‌های سال ‌های ۱۱۹۳ و ۱۱۹۴ هجری قمری و به‌ دلیل مدفون ‌شدن بسیاری از شاعران و عارفان بزرگ در این گورستان، در شهریورماه ۱۳۵۰ خورشیدی بنای یادبود زیبایی با تأسیسات توریستی در این محل ایجاد گردید .هم‌اکنون این بنای یادبود نماد مقبرةالشعرا و یکی از نمادهای شهر تبریز محسوب می‌شود .

موزه سنجش ( خانه سلماسی )

موزه سنجش تبریز در فضای خانه سلماسی که بنایی قاجاری است در سال 1381 تاسیس شده ‌است. در موزه سنجش انواع ابزار توزین مانند ترازوهای زرگری، قپان‌های بزرگ میادین بار، سنگ‌وزنه‌ها، پیمانه‌های نفتی، وسایل مربوط به علم نجوم مانند اسطرلاب، ابزارهای سنجش مربوط به علم هواشناسی، قطب‌نماها و ساعت‌های مربوط به سده‌های گذشته به نمایش گذاشته شده ‌اند. همچنین یک تنه درخت 5 میلیون ساله متعلق به دوره پلیوسن از دوران زمین ‌شناسی نوزیستی نیز در این موزه نگهداری می‌‌شود.
این بنا و موزه سنجش در آثار ملی کشور به شماره 1862 ثبت شده است. این ساختمان در سه ضلع حیاط (عرصه 650 متر مربع) در دو طبقه با زیربنای 875 مترمربع بنا گردیده است.

خانه و موزه شهریار

موزه استاد شهریار تبریز یکی از موزه‌های شهر تبریز است که در محله مقصودیه یکی از محلات قدیمی تبریز خیابان ارتش‌ جنوبی کوچه شهریار قرار دارد. ساختمان موزه شهریار قبلا محل زندگی محمدحسین شهریار شاعر معاصر ایران بوده ‌است. این خانه با قدمت دوره پهلوی دوم (1347) در سال ۱۳۶۷ و بعد از درگذشت استاد، از سوی شهرداری تبریز خریداری شده و هم اکنون زیر نظر این نهاد اداره می‌‌شود. منزل استاد شهریار در زیربنایی بالغ بر ۲۵۰ متر و مساحتی حدود ۲۴۱ متر در ۲ طبقه ساخته شده ‌است.
استاد محمد حسین بهجت تبریزی، متخلص به شهریار شاعر توانای فارسی و ترکی و خالق منظومه‌های جاویدی چون حیدربابایه سلام، خان ننه‌، سهندیه و نیز اشعاری عارفانه و ازلی چون شعر علی ای همای رحمت است. امروز درهای این خانه محقر؛ اما سرشار از یادها و خاطره‌های ماندگار به روی گردشگران، میهمانان و مسافران داخلی و خارجی ورودی به تبریز در طول ایام سال و نیز شهروندان تبریزی و علاقمندان به تاریخ، فرهنگ و ادبیات این مرز و بوم گشوده است.
وی در روزهای آخر عمر به‌ دلیل بیماری در بیمارستان مهر تهران بستری شد و پس از مرگ در ۲۷ شهریور ۱۳۶۷ بنا به وصیت خود در مقبرة ‌الشعرای تبریز مدفون گشت.
بیش از ۵۰۰ قطعه از آثار و نیز وسایل شخصی شهریار شامل کتاب، دستخط و انواع یادبودها و هدایای داخلی و خارجی به همراه لوازم زندگی این شاعر تبریزی در موزه به نمایش گذاشته شده ‌است.

موزه سفال ( خانه سفال )

موزه سفال یا خانه سفال تبریز بنایی قاجاری است این خانه جزو آلبوم خانه های تاریخی تبریز است که تاریخ بنای آن به دوره قاجاریه و پهلوی بر می‌گردد. بنا شامل یک زیر زمین و یک طبقه فوقانی است که با معماری زیبا و اصیل ایرانی زیبایی خاصی به خود گرفته است نمای اصلی بنا دارای ایوان است که بر روی دو ستون استوار شده است و با گچبری های زیبایی تزیین شده است.
در چند سال اخیر این بنا توسط سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان آذربایجان شرقی خریداری شد و پس از مرمت و بازسازی به مرکز آموزش هنرآموزان و تجمع هنرمندان رشته سفالگری تبدیل و از سال 1374 نیز بعنوان نمایشگاه و خانه سفال تبریز در معرض دید بازدیدکنندگان قرار گرفت.
در این خانه علاوه بر نمایشگاه دائمی و موقت، فروشگاه دائمی سفال و همینطور کلاس های آموزشی سفالکاری نیز برقرار است .
برای بازدید گروهی از این موزه نیاز به هماهنگی قبلی است.

مسجد جامع کرمانشاه

مسجد حاج شهبازخان

برج رسکت

برج رسکت در 40 کیلومتری جنوب غرب شهر ساری در بخش دودانگه، روستای رسکت واقع شده است. مسیر دسترسی به آن از ساری آغاز و پس از عبور از دو راهی کیاسر و سد سلیمان تنگه به جانب غرب منحرف می‌ شود که بیشتر قسمت‌ های آن آسفالته می‌ باشد.برج رسکت یکی از بناهای تاریخی و دیدنی شهرستان ساری است که احتمال داده می‌شود این برج آرامگاه یکی از شهریاران آل باوند، در دوره سلجوقیان، باشد. همچنین در سال ۲۳۱ خورشیدی برابر با ۲۳۷ قمری شهاب سنگی در این منطقه سقوط کرد که به نام «شهاب سنگ اسپهبد شروین» خوانده‌ شد. برخی پژوهشگران برج رسکت را یادمانی چند منظوره در نزدیکی محل سقوط این شهاب سنگ می‌ دانند.برج رسکت مدوّر است با سقفی مخروطی که قطر قسمت داخل آن 57/4 متر است. لبۀ برج با ردیف مضاعفی از مقرنس های آجری مزیّن به نقوش گچبری آذین شده است. در پایین این مقرنس ها کتیبه ای با شکوه بخطّ کوفی به کمک گچبری نقش شده است. دوسوم این کتیبه از میـان رفته است. حروف کتیبه به رنگ سفید بر زمینه ای به رنگ آبی جلوه گری می‌کند.

قلعه فلک الافلاک

فَلَک‌الافلاک یا دژٍ شاپورخواست قلعه‌ای تاریخی در مرکز شهر خرم‌آباد در استان لرستان است.
فلک‌الافلاک با نام قلعه دوازده برجی هم شناخته می‌شود. قلعه فلک‌الافلاک بر فراز تپه‌ای مشرف به شهر خرم‌آباد و در نزدیکی رودخانه خرم‌آباد قرار گرفته و چشم‌گیرترین اثر تاریخی و گردشگری درون شهر خرم‌آباد است.
این بنا مربوط به دورهٔ ساسانیان است و به در فهرست آثار ملی ایران به شماره ۸۸۳ ثبت شده‌است.معماری کنونی بنا، بیانگر الحاقات فراوانی است که در دوران‌های گوناگون بدان افزوده شده، بیشترین این تحولات در نیمه ابتدایی سال ۱۳۸۹ فصل اول مرمت قلعه فلک‌الافلاک با هدف حفاظت و مرمت این اثر باستانی از طرف سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان لرستان به اتمام رسید.
در این طرح مرمت آب‌روهای کف حیاط با سنگ تراشیده شده به ضخامت ۶ سانتیمتر، بندکشی و تعویض آجرها، دوباره چینی کنگره‌های تخریب شده و قوس طاق‌های قلعه و همچنین مرمت مهار در و پنجره های ورودی قلعه به اتمام رسید.
قسمتی از این قلعه به موزه اختصاص داده شده است که شامل سه بخش هنر های سنتی، مردم شناسی و باستانی شناسی می‌شود .

گرداب سنگی

گرداب سنگی خرم آباد که در گویش لری به آن “گرداوبردینه” گفته می‌شود یکی از آثار تاریخی بجای مانده از دوره ساسانیان است که به عنوان یکی از مهم ترین جاذبه های تاریخی و گردشگری در استان لرستان و شهر خرم آباد خودنمایی می‌کند.
این بنای تاریخی در قسمت مرکزی شهر فعلی خرم آباد و در میان بافت قدیمی شهر در میدان تختی واقع شده است.افزایش و سرریز شدن آب این چشمه از طریق کانال های ساخته شده و جداول طراحی شده در شهر خرم آباد آب آن را به درون رودخانه شهر سرازیر می‌کند.
چشمه گرداب سنگی 170 لیتر در ثانیه آبدهی دارد که در اوایل فصل بهار آبدهی آن افزایش می‌یابد.
بنای تاریخی چشمه گرداب سنگی خرم آباد در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده که می‌تواند مکانی زیبا و جذاب برای دیدن گردشگران داخلی و خارجی باشد.

عمارت دهدشتی

عمارت دهدشتی یا عمارت روغنی بوشهر در شهر بوشهر خیابان انقلاب پشت بانک مسکن شعبه مرکزی است و از لحاظ واقع شدن در بافت قدیم، در چهار محل، محله دهدشتی است.
این اثر یکی از آثار تاریخی و از نقاط دیدنی استان بوشهر در جنوب ایران است.
ساختمان دارای چند ارسی زیبا با گره چینی و شیشه های رنگی است.
عمارت دهدشتی کاربری تجاری، مسکونی داشته است و هم اکنون این عمارت به مرکز تحقیقات و موزه معماری تبدیل شده است.
بنا از سال 77 توسط میراث فرهنگی بوشهر مرمت شده است. عمارت دهدشتی از ویژگی‌های معماری سنتی بوشهر برخوردار است از جمله اینکه پس از باز شدن در و دروازه ورودی خانه و قلعه، دیواری برای جلوگیری از دید مستقیم و جدا کردن اندرونی با بیرونی ساخته می‌شده است یا پرده‌ای ضخیم یا گلیمی، کار این دیوار را انجام می‌داده است.
سکوی کنار در ورودی از دیگر خصوصیات معماری بناهای این منطقه است که همچون سایر عناصر با کارکردی خاصی تعریف و ساخته شده است.
این سکو با این هدف مورد استفاده قرار می‌گرفت که مهمان می‌توانست در انتظار باز شدن در نشسته و رفع خستگی کند.