جاذبه های گردشگری

روستای نومل

روستای نومل روستای کوچک و زیبایی ست که در فاصله 7 کیلومتری ازجاده اصلی گرگان- مشهد در دهستان استرآباد جنوبی قرار دارد که در کنار کوه ازجلوه های طبیعی و دیدنیهای خاصی برخوردار است و دارای نزدیک به ۳۵۸ خانوار است. جمعیت این روستا بالغ به ۱۳۶۰ نفر است که اغلب آنها به کارهای کشاورزی ودامداری مشغول می‌باشند.
این روستا علاوه بر سد نومل، دارای آثار باستانی و جاذبه های طبیعی دیگر نیز است. آثار باستانی ای مانند قلعه تاریخی ” قلعه تپه‌”، غار “چل گیسو”، قبرستانهای قدیمی به تعداد9 قبرستان در اطراف نومل، سنگ نوشته های قدیمی زیارتگاه ” پیرمومن ” در داخل جنگل، و جاذبه های طبیعی مانند ” آبشارهای نومل ” بالغ بر 6 مورد و ” آب بندان “.
این مجموعه شامل 6 آبشار بزرگ است که مسیر دسترسی بسیار مشکل و دشواری دارد و برای بازدید از این آبشارها نیازمند راهنما هستید. به دلیل سختی مسیر منطقه بسیار بکر و دست نخورده باقی مانده است. بلندترین آبشار منطقه به آبشار نومل شهرت دارد که بیش از 30 متر ارتفاع دارد.

تورنگ تپه

تورنگ تپه به مجموعه ای از چند تپه که با برجستگی نزدیک به همدیگر قرار دارد می‌گویند که در 17 کیلومتری شمال شرقی گرگان قرار دارد. تپه ای تاریخی که از جنوب شرقی دریای خزر، 60 کیلومتر فاصله دارد. تورنگ تپه که یکى از عظیم‌ترین و غنى‌ترین تپه‌هاى باستانى استان گلستان به شمار مى‌آید، با وسعت بسیار و ارتفاع چشمگیر در مجاورت روستاى تورنگ تپه واقع شده و بر دریاچه کوچکی مشرف است. قدمت آثار تورنگ تپه به هزاره چهارم پیش از میلاد می‌رسد. شروع کاوش تورنگ تپه به زمان محمد شاه قاجار می‌رسد، در سال 1219 خورشیدی (1841 میلادی)، هیئت حفاری مستقر در تورنگ تپه، اشیاء طلایی، نقره ای، مفرغی و برنزی مانند آبخوری طلا، ابزاری از سنگ زرد، ظروف سنگی، سلاح های جنگی، تبر و دشنه مسی پیدا کردند.بخشی از موزه لوور در شهر پاریس به اشیای کشف شده در تورنگ تپه گرگان اختصاص دارد.به گزارش خبرگزاری مهر در جای جای این تپه می‌توان ردپای حفاریهای غیرمجاز را دید که آنرا به مثابه یک آبکش کرده است.

آبشار رنگو

آبشار رنگو در 15 کیلومتری جنوب غربی گرگان واقع گردیده است. محیط پیرامون رودخانه رنگو دارای هوای خنک و لطیف و با درختان سربه فلک کشیده پوشانده شده است. هرچند آبشار رنگو ارتفاع زیادی ندارد ولی به دلیل بستر نیم دایره‌ای که دارای یک محل ریزش اصلی و چندین محل ریزش فرعی با حجم آب به نسبت قابل توجه، منظره‌ای جالب و دیدنی را بوجود آورده است. این مجموعه فاقد امکانات تفرجگاهی برای علاقمندان به طبیعت است.پیش از رسیدن به آبشار رنگو، کمپ رنگو نیز در بین راه قرار دارد. این کمپ برای اقامت طبیعت گردان و کوهنوردان، تعبیه شده است. مسیر دسترسی به آبشار رنگو از دل جنگل های پردرخت و تاریک منطقه می‌گذرد، مسیری واقعا سخت و گمراه کننده که برای عبور از آن لازم است حتما از یک راهنمای محلی کمک بگیرید. پس از پیمودن 2 کیلومتر از روستای توشن و عبور از مسیری خاکی در میان بوته‌های تمشک و درختان بلند، رودخانه‌ای دیده می‌شود که از چشمه‌های زلال جنگل و ارتفاعات رنگو سرچشمه می‌گیرد.

کاروانسرای قزلق

کاروانسرای قزلق به عنوان نمونه‌ای از کاروانسراهای کوهستانی با مصالح سنگ و ملات گچ، آهک و ساروج در مسیر جاده قدیم استرآباد- شاهرود احداث شده است و سبک آن سرپوشیده با پلان مستطیل شکل و با جهت شمالی- جنوبی است. این بنا دارای دالان و اتاق‌های متعدد است و ورودی آن از سمت شرقی بنا است. با توجه به نقشه و مصالح به کار رفته احتمال زیادی وجود دارد که این بنا متعلق به دوره صفویه باشد.راه ارتباطی فعلی گرگان و شاهکوه سفلی و شاهکوه علیا با پیچ و خمهای فراوان که از گردنه ” قزلق ” و از ضلع جنوبی و غربی کاروانسرای قزلق عبور می‌کند، دارای چشم اندازی زیبا و هیجان انگیز است.

مسجد جامع گرگان

مسجد جامع گرگان واقع در بافت قدیم این شهر یکی از آثار و بناهای تاریخی و مذهبی است که در سده‌های پنجم و ششم یعنی اواسط دوره سلجوقی ساخته شده‌است. این مسجد دارای یک حیاط مرکزی به فرم چهار ایوانی و چهار شبستان است که از تزیینات معماری خاص آن دوره نیز بهره می‌برد.تزیینات معماری که در ساخت مسجد جامع گرگان بکار برده شده ترکیبی از آجر و کاشی، کاشی هفت رنگ و مناره آجری با خطوط کوفی مربوط به دوره سلجوقی است. این مسجد که در کنار بازار اصلی نعلبندان قرار دارد ،در زمینی به مساحت 1600 مترمربع واقع شده است.

مجتمع باغ امیر

عمارت باغ امیر سمنان، یکی از بناهای زیبا و دیدنی شهر سمنان است که قدمت آن به اواخر حکومت قاجاریه بر می‌گردد. این عمارت بین سالهای 1275 تا 1285 توسط استاد معمار باشی و به دستور و هزینه صاحب بناحاج میرزا آقا فامیلی احداث شده است. علت نام گذاری بنا به عمارت باغ امیر، همجواری آن با باغ بزرگ امیر اعظم بوده است. امیر اعظم مشهور ترین حاکم ایالت قومس (استان سمنان فعلی) بوده است که در سال 1295 هـ. ش، به ضرب گلوله کشته شد.عمارت و باغ امیرکه به تبعیت از معماری صفوی ساخته شده است در متراژی به وسعت سه هزار متر مربع قرار دارد، که دارای دو باغ و دو منزل مسکونی بوده است.بخش های خانه امیر سمنان شامل بخش‌های چاپ، رادیو، تلفن و مخابرات، آب، اتاق نشیمن، اسناد، سینما و عکس، موسیقی، مطبخ و … است. مجتمع تاریخی، فرهنگی، گردشگری باغ امیر به دو فاز تقسیم می‌شود: فاز اول آن موزه است که شامل بخش های چاپ، رادیو، تلفن و مخابرات، اسناد، موسیقی، عکس و سینما بوده که در تاریخ 27 /12/ 94 با حضور مسئولین شهر به بهره برداری رسیده است و فاز دوم آن سفره خانه سنتی است که در آینده نزدیک به بهره برداری خواهد رسید.

مدرسه عمادیه

مدرسه عمادیه در ضلع شرقی مرکز محله درب نو در بافت قدیم گرگان واقع است. این مدرسه با پلانی مستطیل شکل و به صورت چهار ایوانی و با فرم حیاط مرکزی است که در پیرامون آن حجره‌های طلّاب قرار گرفته است و در جناح‌های جنوب، شمال و شمال غربی دارای حیاط خلوت است و همه عناصر آن به صورت قرینه و با فرم و ریتم منظم و یکسان کنار هم قرار گرفته‌‌اند. این بنا یک طبقه بوده و فقط ایوان‌های آن به صورت دو طبقه احداث شده است. دو ایوان شمالی و جنوبی با پوشش طاق گهواره‌ای ساخته شده‌اند. مهم‌ترین ایوان، ایوان غربی یعنی همان ورودی مدرسه، دارای در چوبی و بزرگ است که بر بالای طبقه دوم گلدسته چوبی احداث شده و جایگاه مؤذن است. ایوان شرقی فضای تالار مانند بزرگی است که محل درس (مَدرس) بنا است. فضای داخلی مَدرس دارای طاقچه‌های متعددی است که برای قرار دادن کتاب‌ها استفاده شده است. ایوان‌های شمالی و نوبی دو طبقه همکف دالان مانند با پوشش طاق جناقی است که به حیاط‌های خلوت ارتباط دارند. سقف بنا به صورت شیروانی و سفال‌پوش است. جرزهای مدرسه آجری با ملات گل و آهک است و در بعضی نقاط جرز خشت خام نیز دیده می‌شود. اندودهای به کار رفته از کاه گل و گچ است و ابعاد و اندازه آجرهای به کار رفته 20×20×4 سانتی‌متر است. این بنا متعلق به دوره صفویه بوده و توسط خواجه عمادالدین احداث گردیده است. حیاط مدرسه دارای مساحت حدود 1000 مترمربع است و با سنگ‌های رودخانه‌ای مفروش گردیده است.

قلعه های سارو

در ده کیلومتری شمال شرقی سمنان در محلی به نام کلاته سارو که چشمه سار زیبایی است و بر فراز دو رشته کوه طرفین آن، آثار دو قلعه مستحکم و پر ابهت به چشم می‌خورد. وجود پرتگاه های خطرناک و صعب العبور بودن راه این دو دژ را به صورت دژهای تسخیر ناپذیر در آورده است. تاریخ بنای اولیه این قلاع را منسوب به دوره پیشدادیان و کیانیان می‌دانند. دو قلعه مذکور در دوره تسلط اشکانیان و اسپهدان طبرستان یکی از پایگاه های مهم آنان به شمار می‌رفته است. قلعه شمالی که نسبت به قلعه جنوبی کوچکتر است و ساروی کوچک نامیده می‌شود بر اثر مرور زمان و سوانح طبیعی و همچنین خرابکاری افراد طماع برای بدست آوردن گنجینه تا اندازه ای ویران شده ولی اسکلت استوار و محکم آن از عظمت گذشته سخن می‌گوید. قلعه جنوبی یا ساروی بزرگ بر روی قلعه کوه بلندتر و روبروی ساروی کوچک قرار دارد شبیه دژ گرد کوه دامغان بنا گردیده و استحکام زیاد و راه صعب العبور آن این قلعه را در زمره مهمترین قلاع نظامی و دفاعی ایالت قومس درآورده است. ظاهر ساختمان از سه طبقه تشکیل یافته و چنین به نظر می‌رسد که طبقه اصطبل، طبقه دوم محل سکونت رعایا و خانواده آنان و طبقه سوم که دارای معبد و حمام و آبدارخانه بوده بارگاه می‌نامیده اند، محل سکونت سربازان مدافع و بزرگان قلعه بوده است. در چهار جانب دو قلعه مذکور، برج های مدوری به منظور دیده بانی ساخته شده است. در ساختمان قلعه های سارو، سنگ و گچ و آجر و ملات به کار رفته است.

کوچه باغ کویری سمنان

کوچه باغ های سمنان واقع در پشت (ضلع جنوبی) بلوار هفده شهریور توجه هر مسافری که تصویری کویری از سمنان دارد را به خود جلب می‌کند این کوچه باغ ها که در وسط شهرستان سمنان واقع شده است باقی مانده از بافت طبیعی شهر است که پر از درختان انار، انجیر، توت و … است خصوصا نهری که در آن جاری است در شرایط کویری همچون طلایی می‌درخشد.

پارک جنگلی سوکان

پارک جنگلی سوکان در جاده سمنان – دامغان واقع شده است. این پارک بزرگترین پارک جنگلی سمنان است که در تمامی ساعات شبانه روز سرویس های ویژه ای برای مسافران در نظر گرفته شده است. باغ پرندگان، باغ وحش، سفره خانه، نمازخانه و سرویس های بهداشتی در این پارک در تمامی ساعات آماده خدمات رسانی به مسافران است. در نزدیکی این پارک جایگاه CNG ویژه ی خودرو های گاز سوز موجود است.

رباط انوشیروانی آهوان

کاروانسرای سنگی آهوان (رباط انوشیروانی) در منطقه سردسیر آهوان در ۴۲ کیلومتری خاور شهر سمنان قرار گرفته است. ساختمان این کاروانسرا از سنگ و ملات ساروج است. این کاروانسرا در قرن پنجم هجری ساخته شده است.در نزدیکی این بنا، کاروانسرای شاه‌عباسی آهوان نیز قرار دارد که در زمان صفویه در کنار کاروانسرای قدیمی ساخته شد.رباط انوشیروانی از نظر پلان شباهت زیادی به کاروان سراهای اوایل اسلام مانند رباط کریم در راه ساوه و قلعه سنگی نزدیک تهران دارد. این بنا در دوره ی صفویه و ایلخانی مورد تعمیر و بازسازی قرار گرفته و قسمتی از بازسازی آن در دروازه ورودی و دالان به چشم می‌خورد.

مقبره حاج ملا علی سمنانی

حاج ملا علی سمنانی یکی از علمای متبحر و حکمای بزرگ قرن اخیر بود که در میان مردم سمنان و دیگر شهرها شهرت خاصی داشت او به سال ۱۲۵۳ هجری قمری در شهرستان سمنان متولد شد و پس از گذراندن سالهای پرمشقت که از سوی حکام وقت بر مردم تحمیل می‌شد با نداشتن امکانات مادی در کمال زهد وتقوی به کسب علوم الهی پرداخت و پس از گذراندن تحصیلات مقدماتی جهت تکمیل دروس خود به شهر های کربلا، نجف و تهران و اصفهان رفته و از علمای صاحب نام مشهور آن زمانه کسب فیض کرد و پس از طی نمودن مدارج عالی علمی به زادگاه خویش مراجعت کرده و در سمنان سکنی گزید.این حکیم فرزانه در سال ۱۳۳۳هجری قمری در سمنان وفات یافت. آرامگاه وی در ابتدای خیابان حکیم الهی در کنار ایوان و داخل صحن مشجر و سر سبز و با صفائی در فضای باز قرار گرفته است.

مقبره پیرنجم الدین سمنانی

میدان پیر نجم الدین سمنان در حد فاصل میدان پیروزی و خیابان هفتم تیر جنوبی، یکی از میدانهای قدیمی شهر سمنان است که یک مقبره خشتی بسیار قدیمی در وسط این میدان توجه هر رهگذری را به خود جلب می‌کند.طبق گفته حاضران در این محل، این مکان در قدیم به عنوان یکی از قبرستانهای بزرگ سمنان شناخته می‌شده است به طوریکه در حال حاضر تمامی این قبرستان به جز همین مقبره بسیار قدیمی و چند قبر کوچک در کنار آن، به فضای ورزشی، ورزشگاه، محل مسکونی، مغازه و خیابان تبدیل شده است.مقبره پیرنجم الدین دادبخش سمنانی در قرن هفتم هجری قمری ساخته شده است و در سال 1372 هجری شمسی به ثبت ملی رسیده است.احتمالاً می‌توان شیخ نجم الدین دادبخش را یکی از شاگردان شیخ نجم الدین خوارزمی به حساب آورد که به دستور وی برای مقابله با سپاه جرار مغول به وطن و زادگاه خود سمنان آمده است.

پارک 8 شهریور سمنان

پارک هشت شهریور دومین پارک بزرگ سمنان است که از ویژگی مکانی آن نزدیکی پارک به راه آهن است. این پارک که با درختان انبوه کاج و محیطی سرسبز پوشیده شده فضای مناسب برای استراحت و اقامت مسافران است.

پارک شقایق سمنان

پارک شقایق با سرانه فضای سبز مناسب ۱۰۰هکتاری بزرگ ترین پارک سمنان است که به دلیل فضای سبز و آب نماهای آن، محیط دلچسب و خنکی را برای شهروندان به همراه دارد. در پارک شقایق فست فود، شهر بازی کودکان، مسیرهای دوچرخه سواری و. .. وجود دارد.

پارک 17 شهریور سمنان

پارک 17 شهریور سمنان از پارک های قدیمی شهر سمنان است که به علت قرار گرفتن در مرکز شهر و نزدیکی به مراکز خرید و شلوغی آن فضای مناسبی است برای کسانی که قصد دارند برای استراحت شبانه در پارک چادر خود را علم کرده و در آرامش و امنیت شب را سپری کنند این پارک همه ساله خصوصا در فصل های سفر محل مناسبی برا زائران و مسافرین است تهران – مشهد و یا مشهد – تهران است، در نزدیکی پارک 17 شهریور، بانک و عابر بانک و کافی شاپ موجود است.در صورتیکه به غذاخوری خوب با فضایی مناسب نیاز دارید رستوران باغ شهر سمنان را که در این پارک واقع شده است. همچنین این مکان به محل بازی کودکان و زمین اسکیت مجهز است.

بوستان سیمرغ

پارک سیمرغ شهر سمنان با مساحت 80 هکتار در ورودی غربی سمنان واقع شده است. پارک شهربازی سیمرغ سمنان شامل شهر بازی، پیست کارتینگ در ضلع جنوبی بوستان سیمرغ، استخر، قابق سواری، آلاچیق های اقامتی و سوئیت های اقامتی ویژه مسافران احداث شده که در تمامی ساعات پذیرای مسافران است. سوئیت های پارک سیمرغ سمنان حائز رتبه برتر کشوری و صاحب لوح تقدیر در نوروز 88 شده است. ساعات خدمات رسانی شهربازی از 18 تا 23 است. در این پارک چادرزدن مسافران بلامانع است و آلاچیق های مسقف نیز برای مسافران وجود دارد.

دروازه ارگ سمنان

دروازه ارگ سمنان در زمان سلطنت ناصرالدین شاه قاجار و حکومت انوشیروان میرزا ضیاءالدوله که از سال 1300 تا 1305 هجری قمری حاکم ایالت قومس بود، بنا شد و روی کاشی‌های این دروازه تاریخی نام ناصرالدین شاه قاجار درج شده است.دروازه ارگ سمنان دو نمای شمالی و جنوبی دارد که نمای شمالی آن به مراتب زیباتر و جذاب‌تر از نمای جنوبی آن است. نمای شمالی دارای دو اتاق در دو طرف به قرینه یکدیگر، دو راهروری کوچک، ایوان‌هایی در جلوی اتاق‌ها و مدخل اصلی که محل عبور و مرور بوده است.نمای اصلی این قسمت از آجر است و راهروهای اصلی با پلان مربع به وسیله فیلپوش‌ها به گنبد کم خیز منتهی می‌شود. تزئینات کتیبه‌ای از عناصر جالب توجه نمای شمالی است که به شکل نیم دایره در بالای مدخل اصلی به خط نستعلیق زرد بر زمینه کاشی‌های لاجوردی نوشته شده است.نمای جنوبی از حیث استفاده از تزیینات کاشی‌کاری پر کارتر و مفصل تر از نمای شمالی است و در تزئینات این نما کاشی‌های هفت رنگ و مناره‌های تزئینی زیبا به چشم می‌خورد.

مسجد جامع سمنان

مسجد جامع سمنان بنایی بسیار کهن و باارزش در خیابان امام سمنان است. در طول زمان تغییرات و تحولات زیادی در این مسجد بوجود آمده است، اما هم اکنون در آن آثار دوران سلجوقی و تیموری دیده می‌شود. عقیده بر این است که این مسجد در قرن نخست هجری و بر روی خرابه‌های آتشکده بنا شده است. مسجد جامع سمنان در طول تاریخ از لحاظ مذهبی، فرهنگی و اجتماعی از ارزش و اعتبار زیادی برخوردار بوده است. سبک معماری این بنا، به شیوه معماری آذری است.مناره مسجد جامع سمنان یکی از منارهای تاریخی ایران متعلق به دوره سلجوقیان به شمار می‌رود که در گوشه شمال شرقی مسجد جامع قرار دارد. ارتفاع این منار از سطح زمین ۳۱/۲۰ متر است و از روی بام به ارتفاع ۲ متر کتیبه‌ای با طرح و نقش بسیار زیبا از آجر و با خط کوفی تزئین شده‌است.

موزه گرمابه پهنه

گرمابه پهنه یکی از بناهای تاریخی سمنان است که ۵۶۷ سال از تاریخ بنای اولیه آن می‌گذرد. محمد حسن خان صنیع الدوله از مورخان دوره قاجاریه از این حمام دیدن نموده و متن کتیبه سردر حمام را در کتاب مطلع الشمس آورده است. به استناد این کتیبه، حمام پهنه در ماه شوال ساله ۸۵۶ ه.ق در عهد سلطنت میرازا ابوالقاسم بابرخان، پادشاه دوره تیموریان و به دستور وزیرش خواجه غیاث الدین محمد بن خواجه تاج الدین بهرام سمنانی ساخته شده است. حمام پهنه در سال ۱۳۵۵ طی شماره ۱۰۲۲ در فهرست ثبت آثار ملی قرار گرفته است.حمام پهنه در تاریخ ۱۳۷۳ بعد از یک سری مرمت و بازسازی تبدیل به موزه محلی باستان شناسی و مردم شناسی شد. در ابتدای ورودی موزه سمنان به یک هشتی می‌رسیم که در آن علاوه برفروش بلیط، عرضه بروشور و نیز دیگر تولیدات فرهنگی وانتشاراتی صورت می‌پذیرد، در ادامه مسیر به یک فضای مربع شکل با ابعاد تقریبی هشت متر در هشت متر می‌رسیم که به وسیله طاق های ضربی موزون و عریضی مسقف شده است و درمیان دارای یک آبنمای زیبا به همراه کاشی کاری های متنوع است که از این قسمت در مواقعی که نمایگشاهی موقت در محل موزه دایر است به عنوان فضای نمایشگاهی استفاده می‌شود.