کاخ شهرداری تبریز یکی از بناهای زیبا و مستحکم و دیدنی شهر تبریز است که ساخت آن از سال ۱۳۱۴ تا ۱۳۱۸ خورشیدی و به دستور رضاشاه پهلوی در محل گورستان متروک و مخروبه کوی نوبر با نظارت مهندسان آلمانی انجام شد و در مرکزیترین نقطه شهر تبریز و در میدان شهرداری یا ساعت این شهر واقع شده است. این میدان در تقاطع خیابان ارتش جنوبی و امام خمینی قرار دارد، وجه تسمیه این میدان به سبب شهرت ساعت تعبیه شده بر روی عمارت شهرداری است. عمارت شهرداری تبریز از ابتدای احداث تا به حال، به عنوان ساختمان شهرداری شهر تبریز مورد استفاده قرار گرفته است و امروزه با تقسیم شهر تبریز به ده منطقه، این بنا به عنوان شهرداری مرکزی شهر تبریز محسوب می شود. البته امروزه نیز، اکثر امور عمرانی و اداری شهرداری تبریز در این تالار و عمارت متمرکز شده است. در بالای کاخ شهرداری تبریز برج ساعتی باشکوه و چهاربعدی که از چهارسوی شهر قابل رویت است خودنمایی میکند .این برج ساعت علاوه بر شکوه خاصی که به میدان شهرداری میدهد هر ربع ساعت زمانسنجی و وقت شناسی را به مردم این شهر گوشزد میکند. کاخ شهرداری تبریز – موزه شهرداری تبریز در سال ۱۳۸۶ خورشیدی، به مناسبت بزرگداشت یکصدمین سال تاسیس اولین انجمن شهر و بلدیه ایران در تبریز، به نخستین موزه شهر و شهرداریهای کشور تبدیل و مورد بهرهبرداری قرار گرفت. در حال حاضر نیز علاوه بر نخستین موزه شهر و شهرداریهای کشور، شورای اسلامی شهر تبریز نیز در بخشی از این ساختمان مستقر بوده و جلسات رسمی شورا در محل آمفی تئاتر موجود در ساختمان تشکیل میشود. شهردار کلان شهر تبریز نیز برخی از ملاقات های رسمی، دیپلماتیک را با مقامات عالیرتبه را در محل این کاخ انجام میدهد.
مجموعه باغ دولت آباد که نمونه ای از معماری دوره زندیه است توسط محمد تقی خان یزدی معاصر شاهرخ میرزای افشار و کریم خان زند در سال 1160 هجری قمری ساخته شده است. محمد تقی خان مشهور به « خان بزرگ » سرسلسله خاندان خوانین یزد و مرد مقتدر عهد خویش بوده است. خان ابتدا قناتی به نام دولت آباد ایجاد کرد و از آب قنات، باغ دولت آباد را به وجود آورد و در آن چند دست عمارت و حوض ها و جدول های آب متعدد در فضای باغ ساخت. باغ دولت آباد پس از محمد تقی خان رو به ویرانی رفت و اگرچه دوباره مورد مرمت قرار گرفت ولی هیچگاه به آبادانی و دلگشایی عهد خان بزرگ بازنگشت. این بنا شامل سه عمارت هشتی، سردر و تالار آیینه است. عمارت هشتی شامل هوضخانه و بادگیر مرتفع میشود. این بادگیر که بلندترین بادگیر جهان است قبلا بلند تر از وضع کنونی بوده و سالها قبل، از ترس ریختن، قسمتی از آن را خراب کرده اند. این بادگیر ارتفاعی به طول 33 متر و 80 سانتی متر دارد و از خصوصیات بارزش هشت ضلعی بودن آن است که باعث میشود باد در هر جهت به راحتی و به سرعت به قسمت زیرین آن هدایت شود و پس از برخورد به سطح آب حوضچه زیر بادگیر، هوای خنکی در داخل آن ایجاد کند. در میانه این عمارت بنای کلاه فرنگی است و حوضچه های سنگ مرمرین که بوسیله جوی های رابط، به یکدیگر راه مییابند و وارد حوضچه بزرگ زیر گنبد کلاه فرنگی میشوند. سنگ های مرمر بکار گرفته شده را همگی از معادن مرمر مراغه و تبریز میآورده اند. عمارت میانی که در ضلع شمال غربی واقع است و به نام بهشت آیین ( تالار آیینه ) خوانده میشود دارای نقوش اسلامی آیینه بوده است و در حال حاظر از آیینه های مسدس اسلیمی هیچ نوع اثری نیست. یک چهار طاقی با طاق نماهای داخلی که جهت وروردی ضلع جنوبی ساخته اند و مورد استفاده است اقتباس از چهره طاق های ساسانی است. باغ دولت آباد که مدت ها قبل محل اقامت کریم خان زند در یزد بوده است از نظر طراحی باغ در شمار زیباترین باغ های دوره زندیه و قاجاریه محسوب میشود. این باغ و عمارت آن به شماره 774 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. همچنین باغ دولت آباد یکی از باغهای ایرانی ثبت شده در میراث جهانی توسط یونسکو است.
سازه های آبی شوشتر، حاصل مهندسی دوران هخامنشیان و ساسانیان در دل شهر شوشتر است. این سازه های تاریخی مجموعهای به هم پیوسته از 13 اثر تاریخی شامل پل ها، بندها، آسیابها، آبشارها، کانالهای دست کند و تونلهای عظیم هدایت آب هستند که در ارتباط با یکدیگر از حدود 2000 سال پیش تا کنون به خوبی کار میکنند و در برابر حوادث دوران پابرجا مانده اند.
دشت خوزستان که در پائین دست کوه های بلند و برف گیر زاگرس جای گرفته و از جنوب به خلیج فارس راه میبرد، از جمله معدود مناطق پرآب ایران است و بزرگترین رودهای دائمی ایران یعنی کارون، کرخه و دز در این استان جریان دارند. رودخانه گرگر که شاخه ای از رود کارون است، درست از میان شهر شوشتر عبور میکند و سازه های آبی شوشتر بر روی شاخه گرگر بنا شده اند.
در مناطقی چون شوش و شوشتر، آبرفت این رودها، زمین را مستعد کشاورزی در مقیاس وسیع کرده است. اما بهره گیری موثر از آب مستلزم مهندسی پیچیده ای است که طی هزاران سال در این نواحی شکل گرفته است. این مهندسی که سرآغاز آن را باید به دوران ایلامی (پیش از میلاد) نسبت داد، سه وظیفه دارد : اول، مهار کارون و جلوگیری از طغیان های مخرب آن. دوم، تامین و توزیع آب برای زمین های کشاورزی و سوم، بهره گیری از نیروی آب برای صنایع وابسته به کشاورزی.
مادام ژان دیولافوآ، باستان شناس نامدار فرانسوی، در سفرنامه ی خود از این محوطه به عنوان مهم ترین مجموعه صنعتی پیش از انقلاب صنعتی یاد کرده است. این سازه ها آب رود کارون را میان تمامی نقاط شوشتر و شهر های اطراف تقسیم میکرد. پیشینه ی ساخت آسیاب ها وتونل های این محوطه به دوران هخامنشی برمی گردد. آسیاب های موجود در محوطه نیز اکثرا در دوران صفوی ساخته شده و در اثر سیل سال 1342 ویران شده اند. پی ساختمان های موجود مربوط به دوره ساسانی است که در دوران قاجار مرمت و بازسازی شده است.
به دلیل اهمیت این مجموعه آبی، این منطقه از دوران ایلام باستان تا اواخر قاجار، محل استقرار حکومت های محلی بر فراز صخره ی شوشتر بوده است. پس از گذشت 18 قرن از عمر سازه های آبی شوشتر این بناها در سال 2009 میلادی و 1388 شمسی به عنوان دهمین اثر کشوری و دومین اثر استان خوزستان بعد از زیگورات چغازنبیل در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیدند.
زیگورات چغازنبیل یا معبد اینشوشینک، معبد باستانی، هرمی شکل و طبقه طبقه است که توسط ایلامی های باستان در حدود 1250 سال قبل از میلاد ساخته شده است. این بنا در محوطه ای نزدیک به شهر شوش استان خوستان واقع شده است. زیگورات تلفظ اروپایی واژه ی "زیقور توی اکدی" است که در متن های بابلی_آشوری به معنای «معبد طبقه طبقه» و «ستیغ کوه» آمده. بنابراین زیگورات معبدی طبقه طبقه بوده که مانند قله ی کوه انسان ها را به آسمان نزدیک تر مینمود.
بر اثر کاوش ها و قرائت آجرنوشته ها و کتیبه های ایلامی به دست آمده، دانسته شد که نام این محوطه باستانی "دور اونتاش" است که به فرمان "اونتاش گال" یکی از پادشاهان سلسله ی ایلام میانه در دوره طلایی ایلام بنا شده است. چغازنبیل را باید محوطه ای عبادتی و آیینی به شمار آورد که درواقع در مراسمی خاص مورد استفاده ی زائران قرار میگرفته و سکونت دائمی نیز در آن وجود داشته است.
زیگورات چغازنبیل و دیگر معابد پیرامون آن، همگی داخل یک حصار (حریم) مقدس قرار گرفته اند. زیگورات در دو مرحله ساخته شد. در آغاز بنای مربعی با حیاط مرکزی بود. از حیاط به منظور برگزاری مراسم آیینی و مناسک مذهبی استفاده میشد. اما حدود سال 1250 قبل از میلاد، اونتاش گال مصمم میشود، معبدهای یک طبقه ی نخستین را به زیگوراتی عظیم و رفیع و پنج طبقه تبدیل نماید تا همچون کوهی مقدس در جلگه ی پست شوش جلوه نمایی کند.
معماران اونتاش گال در مرکز حریم مقدس، بنای زیگورات را به شکل مربع و در ابعاد 105/20 در 105/20 متر که اضلاع آن 90 درجه از جهات جغرافیایی انحراف داشته باشد، طراحی کردند. بخشی از معبد هایی که پیش از آن و در دوره اول ساخته شده بود زیربنای این زیگورات قرار گرفت. این زیگورات پنج طبقه داشت و به صورت هرم از پایین به بالا کوچکتر میشد. که در حال حاضر دو و نیم طبقه از این زیگورات باقی مانده و قابل مشاهده است.
این معبد که در مرحله دوم ساخته شد و به چغازنبیل معروف است، 369 متر مربع وسعت داشت و شمار کمی از افراد والامقام و کاهنان اجازه ی ورود به این بخش از معبد را داشتند. راه پله های بسیار بلند که قسمتی از آن پوشش طاق آجری داشت و بخشی برای استفاده از نور، بدون سقف بود، به معبد اعلی راه مییافت. شواهد و یافته های باستان شناختی از جمله یکی از کتیبه ها حاکی از آن است که بدنه ی این معبد با آجرهای لعاب دار به رنگ های آبی و سبز با قاب نقره ای و طلایی، آراسته به اشکال هندسی گرد و لوزی و نیز با گل میخ های سفالین لعاب دار تزئین شده بود که تاکنون کهن ترین آثار لعاب دار ایران شناخته شده اند.
در سال 1304 شمسی زمین شناسانی که در جستجوی معادن و ذخایر نفتی جنوب بودند، حین بررسی های هوایی خود تپه ای عظیم را در دشت شوش مشاهده نمودند و کشف خود را به هیئت باستان شناسی فرانسه که در تپه های شوش به کاوش مشغول بودند اطلاع دادند. بدین ترتیب حفاری در این تپه ی مرتفع که بومیان منطقه آن را چغازنبیل (سبد وارونه) مینامیدند، آغاز گردید. این کاوش ها ابتدا به سرپرستی دومکنم و سپس توسط گیرشمن انجام شد.
کتیبه ای در این زیگورات یافت شده است که ترجمه آن به صورت زیر است :
من اونتاش گال: آجرهای طلایی را حکاکی کردم، من در اینجا این مأوا را برای خدایان گال و اینشوشینک برپا کردم و این مکان مقدس را هدیه کردم، باشد که کارهای من که هدیهای است برای خدایان گال و اینشوشینک پذیرفته شود.
نکته جالب توجه دیگر در رابطه با چغازنبیل تصفیهخانه آب واقع در جبهه غربی معبد اصلی است. این تصفیهخانه با بهرهگیری از ظروف مرتبط ساخته شده و از این بابت قدیمیترین تصفیهخانه دنیا محسوب میشود. رومن گیرشمن _حفار چغازنبیل_ اعتقاد دارد که آب مورد مصرف تصفیه خانه از فاصله ۴۵ کیلومتری و توسط کانالی از رودخانه کرخه تأمین میشدهاست.
تنگه شگفت انگیز “چاهکوه” در روستای چاهوی شرقی جزیره قشم،با حفره ها و دالان ها و اشکال اعجاب آور در دیواره های خود بیننده را مبهوت میکند. نظیر این پدیده زمین شناسی در آلمان، انگلیس، چین، آمریکا و چند کشور دیگر وجود دارد. تنگه چاهکوه، پدیده ای شگفت از فرسایش سنگ های رسوبی زمین، در جزیره قشم واقع شده است. دره یا تنگه چاهکوه، در بخش شهاب از توابع شهرستان قشم، دره ای به عمق 100 متر، نمایشی از فرسایش سنگ های رسوبی است. این دره در 70 کیلومتری شهر قشم و در کنار روستای چاهوی شرقی، در بخش غربی ساحل شمالی جزیزه قشم قرار دارد و یکی از مهم ترین جاذبه های گردشگری جزیره قشم است. این دره شگفت انگیز، در دل کوه سنگی یکپارچه که به شکل ضربدر برش خورده قرار دارد . چاهکوه در ابتدا عریض و با دیواره های بلند در برابر دیدگان مخاطب ظاهر میشود، ولی به تدریج از عرض آن کاسته تا جایی که عبور از میان آن دشوار میشود، این در حالی است که ارتفاع دیواره ها همچنان زیاد است و به همین دلیل داخل دره نور کمی وجود دارد. در حوالى روستاى چاهو در کناره شمالى بخش غربى جزیره دو دره عمود برهم با دیواره هاى عمودى بلند دیده مى شوند که مورفولوژى شبه کارستى را نشان مى دهند. در کف یکى از دره ها که امتداد تقریباً شمالى جنوبى دارد حفره هاى کم عمق و نیمه عمیق چاه مانندى وجود دارند که محل انباشت و ذخیره آب هاى جارى شده در دره ها بوده و مورد استفاده اهالى منطقه قرار مى گیرند. ورودى دره شمالى جنوبى از سمت شمال عریض تر و کم شیبتر است و شکل کمابیش یو مانندى را نشان مى دهد. هرچه به سمت جنوب پیش مى رویم دره کم عرض تر شده و شیب آن افزایش مى یابد و در انتها به شکل وی درآمده و صعب العبور مى شود. این مشخصات نشان دهنده سیلابى بودن دره است.
غار نمکدان از جمله غارهای استان هرمزگان و یکی از منحصر به فردترین جاذبههای گردشگری جزیره قشم است. بخشی از کوههای جزیره قشم به دلیل انباشتگی و رسوب نمک موجود در آب دریا در گسلهای عمیق، تبدیل به کوهها و غارهای نمکی شدهاند که غار نمکدان، یکی از آنها است. این غار در بخش انتهایی جنوب غربی جزیره قشم و در فاصله 90 کیلومتری از شهر قشم در داخل یک کوه گنبدی شکل واقع شده است. دهانه غار نمکدان که در ارتفاع 237 متری از سطح دریا واقع شده، از جاده همجوار ساحل دریا حدود 2 کیلومتر فاصله دارد که به دلیل وجود جذابیتهای طبیعی، بهتر است به صورت پیاده طی شود. سقف غار از قندیلهای مرمرین نمک در اشکال مختلف پوشیده شده است که منظرهای بدیع را به وجود آورده است. رطوبت هوای جزیره و نفوذ آب در غار، سبب فروچکیدن آب نمک اشباع شده بر بدنه قندیلها شده و تغییر شکل دائمی آنها را سبب میشود. درون غار به ویژه در اعماق آن، تاریکی حکمفرماست از این رو برای مشاهده قندیلهای بلورین نمکی نیاز به چراغ قوه است. در فاصله 160 متری از دهانه ورودی غار، یک دریاچه نمک به عمق یک متر وجود دارد. از داخل غار نمکدان، یک جریان آب زیرزمینی میجوشد که راه را به خارج میگشاید و پس از حل کردن نمک در مسیر حرکت خود، به صورت چشمه نمک در دامنه کوه ظاهر میشود که در گودال مقابل خود، حوضچهای طبیعی به رنگ سفید به وجود میآورد. منظره این حوضچه از دور همچون برف زمستانی است. این چشمه در تمام طول سال جریان دارد. در ترکیب نمکهای غار نمکدان، عناصر مهمی همچون منیزیم یافت میشود که میتواند به عنوان نمک طبی و به ویژه برای ورزشکاران مورد استفاده قرار گیرد. باقی ماندن و تنفس در داخل این غار میتواند به بهبود بیماران مبتلا به آسم و ناراحتیهای تنفسی کمک کند. با بررسیهای به عمل آمده توسط یک گروه دانشمند زمینشناس از کشور چک به همراه استادان بخش زمینشناسی دانشگاه شیراز در سال 1385 خورشیدی، معلوم شد که غار نمکدان با طول 6400 متر، طولانیترین غار نمکی جهان است. تاکنون بیش از 6000 متر از این غار شناسایی شده است. پیمایش کامل غار نمکدان نیازمند در اختیار داشتن تجهیزات فنی مناسب است و بدون این وسایل، تنها میتوان 100 متر ابتدایی غار را طی نمود که البته آن نیز خالی از لطف نیست.
در قلب جزیره، در نزدیکی روستای برکه خلف پدیده زمین شناسی اعجاب آوری خود را به نمایش گذاشته است. اهالی محل میگویند که روزگاری ستاره ای از آسمان به قلب جزیره افتاده و در بر خورد خود با زمین جزیره این شکلها را از خاک و سنگ و ماسه پدید آورده است. برای این محل – که در اصطلاح محلی استاره کفته و گاه ستاره افتیده نامیده میشود. داستانهای وهم آلود و خیال انگیز فراوانی ساخته شده و بر سر زبانها است. حتی، ماندن در این نقطه از جزیره پس ازغروب آفتاب برای عده ای سخت نگران کننده است. چون میپندارند با سکوت شب موجودات فرا زمینی در استاره کفته گردهم میآیند. از هر سوی دره ستاره ها، تندیس های بلند قامت پیچاپیچ، هم چون ستون کاخ های ویرانه و قدیمی سر بر آورده اند. این اشکال گوناگون حاصل فعالیت باد و آب است که با فرسایش بی وقفه خود چنین سازه های زمین شناسی را هم چون مجسمه هایی هیولایی جلوه میدهند. وقتی باد شبانه زوزه کشان در لابه لای ستون ها میپیچد، صداهایی پدید میآید . بازدید از دره ستاره ها در شب های مهتابی جاذبه ای خاص دارد، به ویژه در آن لحظه که سکوت همه جا را فرا گرفته و آسمان و ستاره ها با نزدیکی خاصی به زمین احساس میشوند.در هر صورت برای رفاه حال بازدیدکنندگان و گردشگران در ابتدای سال 85 به دستور مدیرعامل منطقه آزاد قشم و با همت معاونت سیاحتی و گردشگری سازمان و کمک اهالی و شورای اسلامی روستای برکه خلف راه دسترسی به دره ترمیم و در جهت ایجاد امکانات رفاهی و بهداشتی اقداماتی صورت پذیرفته است.لازم به ذکر است این دره به عنوان بخشی از ژئوپارک قشم جزء آثار طبیعی جزیره در سازمان یونسکو به ثبت رسیده است.
دهکده سلامت صبا اولین دهکده سلامت در ایران است که به طور خاص به گردشگری سلامت میپردازد. این مجموعه در منطقه نمونه گردشگری بین المللی دستجرد در بخش خلجستان شهرستان قم واقع شده است. به طورکلی دهکده های سلامتی به مجموعه های اقامتی گفته میشود که خدمات سلامتی را به میهمانان خود ارائه میدهند و محیطی به دور از آلاینده های زیست محیطی و آلودگی های زندگی شهری فراهم میآورند .
شهر دستجرد شهری ييلاقي در استان قم داراي آب و هواي کوهپايهاي و اختلاف دمايي بين ۸ الي ۱۲ درجه با شهر قم است. همچنين از امتيازات ويژهاي نظير آب و هواي خنک و مطبوع و چشمه ها و قناتهايِ آب معدني منحصر به فرد برخوردار ميباشد.
دهکده سلامت صبا با بهره بردن از امتیازات شهر دستجرد، محیطی دلپذیر و سالم همراه با امکانات تفریحی و رفاهی فراهم کرده است که از سال 1394 فاز نخست این دهکده سلامت به بهره داری رسید. راه اندازی کلینیک سلامت و دهکده ورزشی صبا، طرح های آینده ی این مجموعه جهت توسعه هستند .
دریاچه تفریحی، باغ تالار مجلل، هتل با نمای دریاچه، ویلاهای اقامتی، رستوران دریایی، رستوران سنتی، آلاچیق ها با طراحی سنتی از جمله بخش های فاز نخست دهکده سلامت صبا هستند .
ماهیگیری، قایقرانی، ورزش های آبی، شهربازی، دوچرخه سواری، موتورچهارچرخ و باشگاه پینت بال از جمله امکانات تفریحی دهکده سلامت صبا هستند .
در محدوده ی دهکده سلامت صبا تردد هرگونه وسایل نقلیه و مصرف دخانیات ممنوع است. همچنین پزشکان حاضر در دهکده سلامت به خانواده هایی که بیش از 48 ساعت در این مجموعه اقامت داشته باشند، الگوهای مناسب تغذیه، ورزش، خواب و ... ارائه میدهند .
این پارک در امتداد در بلوار آزادی از میدان امام ساری و در بخش غربی (داخل) شهر ساری واقع شده است. مساحت پارک آفتاب ساری حدود ۱۵۰۰ متر مربع است. این پارک به جهت درون شهری بودن، پذیرای مسافران بخصوص در فصل بهار و تابستان است.
جزایر ناز در 22 کیلومتری شهر قشم قرار دارد و بدلیل شرایط جزر، تنها محلی است که با پای پیاده و یا با خودروی شخصی میتوان تا فاصله یک کیلومتری داخل آبهای نیلگون خلیج همیشه فارس را پیمود و از این شرایط ویژه به عنوان یکی از جاذبه های مهم گردشگری قشم، بهره و لذت کافی برد. جزایر ناز با حدود سه هکتار وسعت به دلیل مسطح بودن، با توجه به دیواره های صخره ای پنج تا 10 متری خود و به دلیل نداشتن ساحل شنی، در هنگام جزر آب و به هنگامی که پسروی آب دریا کامل میشود، با ایجاد باریکه ای از خشکی به ساحل قشم متصل میشود. هرچند زمان این اتفاق کوتاه است، اما در همین مدت مسافران با ورود به جزایر ناز میتوانند از بلندای آن، تنگه هرمز، جزیره لارک و همه زیبایی های عالم خلقت را از دل پهنه آبی خلیج فارس نظاره و خدا را از بابت همه نعمت هایش ستایش کنند. جزایر ناز به عنوان یک سایت ویژه گردشگری منحصر بفرد به ویژه برای کسانی که برای نخستین بار این پدیده شگفت طبیعی را از نزدیک تماشا میکنند، معروف است. عبور در دریا با پای پیاده و یا با خودرو شخصی به مثابه یک آرزو میماند که در جزیره قشم هر روز محقق میشود و شماری از دوستداران طبیعت از این فرصت بهره میبرند. آرامش و زیبایی جزایر ناز از یک سوو وجود صدفها و مرجانهایی که در طرح ها و رنگ های مختلف و متنوع در اطراف این جزایر دیده میشوند نیز از سوی دیگر بر زیبایی این سایت منحصر بفرد گردشگری در قشم افزوده است. این جزیره خالی از سکنه است فقط ماهیگیران محلی چند سایبان و مکان استراحت از چوب و پلاستیک به صورت موقت در آن احداث کردهاند.
جنگل دریایی حرا که در جزیره قشم واقع در استان هرمزگان قرار دارد، یکی از شگفت آورترین جاذبه های طبیعی کشورمان است که همه ساله گردشگران داخلی و خارجی زیادی را به خود جذب میکند. جنگل های دریایی یکی از عجیب ترین عناصر طبیعی خلقت در جهان هستند. درختانی که در ناحیه جذر و مدی زیست میکنند و از آب شور بهره میگیرند. عجیب تر اینکه گه گاه بخش اعظم آنها به زیر آب شور دریا فرو میرود اما همچنان به حیات خود ادامه میدهند. گونه حرا که نام علمی آن به حکیم و فیلسوف ایرانی ابو علی سینا (Avicennia Marina ) نسبت داده میشود، درختانی در اندازه های 3 تا 6 متر با شاخ و برگ سبز روشن هستند. حرا درختی است آب شورزی که هنگام مد آب دریا تا گلوگاه در آب فرو میرود. با خاصیت تصفیه ای که در پوست این درخت وجود دارد، بخش شیرین آب دریا را جذب و نمک آن را دفع میکند. درخت حرا در حقیقت یک کارخانه آب شیرین کن طبیعی و خدادادی است. در تنگه خوران، بین جزیره قشم و بخشی از استان هرمزگان ( فاصله بین شمال جزیره قشم و بندر خمیر) جنگل دریایی حرا در گستره ای معادل 200 کیلومتر مربع پدید آمده که از تنوع زیستی بالایی برخوردار است .جنگل حرا به دلیل مساعد بودن شرایط اکولوژی، زیستگاهی امن برای پرندگان مهاجر از مناطق گرمسیری است. پرندگانی همچون حواصیل بزرگ، اگرت بزرگ، اگرت ساحلی، حواصیل هندی، کفچه نوک تیز، سلیم خاکستری، گیلانشاه، کاکائی و .... جوامع جنگلی مانگرو ( حرا) در طول میلیونها سال موفق شده اند تا سازگاری اعجاب انگیزی با آب شور دریا و سواحل جزر و مدی پیدا کنند. اصولا این گیاهان قادر نیستند دمای کمتراز 5 درجه سانتی گراد را تحمل کنند. ضمن اینکه شوری بین 20 تا 32 در هزار برای رشد آنها مناسب است. مانگرو یکی از مقاومترین گونه ها محسوب میشود که با حداقل نیازهای خاص گیاهان مانگرو، در سواحل و امتداد کوهها توسعه مییابد. یکی از ویژگی های درختچه حرا، ریشه آن است. ریشه های اصلی حرا کوتاه و کم عمق اند و از آنها ریشه های فرعی و باریک و عمودی اسفنجی به سمت بالا منشعب شده و بطور متوسط تا 30 سانتی متر از سطح زمین بالاتر میروند. این ریشه های هوایی بتدریج دور درخت را پوشش میدهند و تبدیل به یک شبکه میشوند و به این ترتیب امکان زیستگاه در چنین محیط باتلاقی فراهم میکنند. این ریشه ها از شوری اطراف نیز میکاهند تا امکان تغذیه گیاه از آب بسیار شور دریا میسر شود. جنگلهای دریایی حرا در شبانه روز دو بار در آب دریا آبتنی میکنند. هنگام مد ماهیان زیادی به طرف جنگل حرکت میکنند و صیادان محلی نیز به خوبی این را میدانند. از راه خشکی راهی به درون جنگل ها نیست و تنها راه دیدن آن ها، راه آبی است. برای تماشای این جنگل نیز باید با ناخدایان پر تجربه همراه شد، چون تنها آن ها میتوانند آب راهه های کوچک و متعدد موجود جنگل را شناسایی کنند.
کاخ گلستان مجموعهای از بناهاست که در میدان ارگ تهران واقع است. بناهای این کاخ در زمانهای مختلف ساخته شدهاند. کاخ گلستان بخشی از ارگ سلطنتی تاریخی بوده است. مجموعه گلستان که نامش همیشه با سلسله قاجار همراه بوده در زمان شاه عباس صفوی ساخته شد و در زمان کریمخان زند با اضافه شدن دیوان خانه به آن، سر و شکلش به کلی عوض شد، اما اهمیت واقعی این مجموعه به دوران آقامحمدخان قاجار برمی گردد. آقامحمدخان بعد از غلبه بر لطفعلی خان زند در نوروز سال بعد در این کاخ تاجگذاری کرد و با این حرکت اهمیت ارگ سلطنتی گلستان را افزایش داد. بعد از او فتحعلی شاه و ناصرالدین شاه هم همین رویه را پیش گرفتند و جشن های تاجگذاری را در این کاخ برگزار کردند. ناصرالدین شاه به واسطه سفرهایی که به اروپا داشت تحت تاثیر معماری غربی، تغییرات زیادی در کاخ گلستان به وجود آورد. دوره ناصرالدین شاه آخرین دورانی بود که کاخ گلستان تغییرات عظیم ساختاری را به خود دید. در دوره سه پادشاه آخر قاجار، ارگ سلطنتی کم و بیش ظاهر خود را حفظ کرد و شاهد تاجگذاری پهلوی اول و دوم هم بود. کاخ گلستان نه تنها یادگارهای زیادی از دوران قاجار را به صورت موزه در خود حفظ میکند، بلکه خود این مجموعه هم به واسطه قرار گرفتن در مرکز حوادث سیاسی مثل انقلاب مشروطه، بخشی از تاریخ زنده تهران است. هر چند کاخ گلستان در حال حاضر با وسعتی برابر با 5/4 هکتار ( یک دهم وسعت اولیه ) در بخشی از شهر تهران به صورتی عضوی غریب از اندام شهری از هم گسیخته واقع شده است و اطراف آن مملو از ساخت و سازهای جدید و بی هویت با عملکرد های نا همگن با آن است اما در تیرماه 1392 خورشیدی در سیوهفتمین اجلاس سالانه کمیته میراث جهانی سازمان یونسکو در کامبوج، این کاخ در فهرست میراث جهانی این سازمان به ثبت رسید.
حرم مطهر امامزادگان آقا علی عباس و شاهزاده محمد، دو تن از فرزندان امام موسی کاظم (ع) در دل کویر شهرستان نطنز و در نزدیکی شهر بادرود واقع شده است. حرم این دو بزرگوار مورد توجه و اعتقاد فراوان شیعیان و دوستداران اهل بیت به ویژه در استان اصفهان است.
آقا علی عباس با کنیه ابا ایوب و شاهزاده محمد با کنیه ابا اسحاق، فرزندان امام موسی کاظم (ع) و ام ولد بودند که در سال 202 یا 203 هجری به همراه عده دیگری از سادات، برای ملاقات برادرشان حضرت امام رضا (ع) به ایران سفر کردند. مسیر هجرتشان از مدینه به کویت، بصره، سپس اهواز، شیراز، کاشان و در نهایت بادافشان بوده است. زمانی که ایشان در بادافشان بودند خبر شهادت برادرشان امام رضا را شنیدند و پس از چهل روز عزاداری در بادافشان، تصمیم گرفتند با عده ای از هم پیمانانشان به طوس رفته و انتقام خون برادرشان را از مامون بگیرند. اما پیش از حرکتشان، مامون از اقدامشان خبردار شد و لشکرش را به سمت بادافشان فرستاد. سرانجام این دو تن پس از چندین شبانه روز محاصره توسط لشکر مامون، به شهادت رسیدند.
جمع کل زیربنای مجموعه طرح در حدود 36000 متر مربع است. از این میزان حدود 13000 متر مربع زیربنای آن تنها با تغییرات کمی مطابق با طرح احداث گردیده است. زيربناي ساختمان حرم مطهر و صحن هاي آن 5000 مترمربع مي باشد. اين بنا در دو طبقه با 10 رواق و 4 سردرب ورودي ساخته شده است.
ارتفاع گنبد با عظمت و کاشيکاري گنبد که يکي از شاهکارهاي برجسته ی معماري است، از کف 45 متر و قطر گنبد 23 متر مي باشد. دو گلدسته در دو طرف گنبد زيارتگاه به ارتفاع 40 متر و قطر 3/5 متر قرار گرفته است. نماي داخل گنبد و بارگاه ملکوتي امامزاده آقا علي عباس و شاهزاده محمد (علیه السلام) با مهارت بسيار زيبا و ظريفي گچ بري و آينه کاري شده است که نظر هر زائري را به خود خيره مي کند.
همه ساله بالغ بر دو میلیون زائر از اقصاء نقاط کشور و همچنین خارج از کشور همواره به پابوس اين امامزادگان شريف مشرف میشوند.
حمام نوغه یکی از آثار شهر تاریخی بادرود است که متعلق به دوره صفوی است و از سال 1391 پس از مرمت و بازسازی این حمام تاریخی توسط میراث فرهنگی و شهرداری بادرود، به محل موزه مردم شناسی شهر بادرود تبدیل شد. همچنین دفتر اداره میراث فرهنگی و گردشگری بادرود نیز در این مکان مستقر است.
حمام نوغه از آثار ارزشمند و تاریخی دوران صفویه است و سبک ساختمان حمام مانند حمام گنجعلیخان کرمان در مقیاس کوچکتر است. این حمام مانند تمام حمامهای قدیمی ایران دارای رختکن یا سربینه، خزینه، حمام و فضای بزرگی است که توسط حوضچههای کوچک به هم متصل هستند و دارای ویژگی معماری خاصی است. سطح حمام، شش متر پایینتر از سطح معبر عمومی و چاه آب است که به وسیله دلو و طناب آب حمام را تأمین میکرده است. گرمای این حمام توسط نوعی هیزم به نام «کاوندول» تامین میشد.
تمام قسمتهای حمام از قبیل رختکن و فضاهای داخلی حمام از طریق راه آبهایی به جنس سفال و توسط حوضچههای کوچک به هم ارتباط دارند که این سیستم باعث دسترسی به آب گرم در تمام فضاهای حمام بوده و از طرفی عبور آب گرم از این مسیرها باعث گرم شدن قسمت کف حمام میشده است.
موزه مردم شناسی بادرود مجهز به 10 ویترین است، صحنههایی از شیوه تولید کشاورزی سنتی و ابزارهای آنها شامل پیکرههایی از کشاورزان در حال شخم زدن به نمایش درآمده است. همچنین در این موزه مجموعهای از اشیای قدیمی و شیوههای زندگی بومی گذشتگان به نمایش گذاشته شده است تا گردشگران بیشتر با آداب و رسوم مردم آشنا شوند.
همچنین در حدود 240 متری موزه مردم شناسی بادرود، سرا موزه دکتر رهگشای نیز واقع شده است که بازدید از این مکان را نیز به شما توصیه میکنیم.
سرای مشیر یا سرای گلشن از آثار دوره قاجاریه در شیراز است که در انتهای جنوبی بازار وکیل در گوشه شرقی آن قرار گرفته است. سرای مشیر توسط میرزا ابوالحسن خان مشیرالملک در سال 1250 هجری شمسی احداث شده است. او این سرای را با همه متعلقاتش اعم از تیمچه و بازار و ... را طبق وقف نامه ای که بر سر در این سرای نوشته شده است، وقف امام حسین (ع) کرده است. بخش هایی از این بنا نظیر کاشی ها و در های فرسوده شده در دهه پنجاه بازسازی شده است. همچنین در سال 1397 نیز سرای مشیر مورد مرمت و احیا قرار گرفت. سرای مشیر در چوبی بزرگ، سردر و ورودی با کاشی کاری های زیبایی دارد که نگاه هر رهگذری را به خودش جلب میکند. در ابتدا شما حجره هایی تو در تو خواهید دید که به صنایع دستی اختصاص دارند. پس از عبور از راهرو میان این حجره ها، با حیاط بزرگ و زیبای سرای مشیر رو به رو خواهید شد که حوض بزرگی در میان آن قرار دارد و اطراف حوض نیز درختان بزرگ نارنج خودنمایی میکنند. نیمکت هایی نیز برای استراحت کسبه و گردشگران در زیر سایه درختان قرار دارد. حجره های سرای مشیر در دو طبقه قرار گرفته اند. حجره های همکف و طبقه بالا دور تا دور حیاط بزرگ سرای مشیر قابل مشاهده هستند. سرای مشیر دارای طرح و نقشه ای دایره ای (هشت گوش) است. معماری این سرا برگرفته از کاروانسراهای دوران صفوی است. شواهد نشان میدهد این مجموعه از قدیم مورد توجه شهروندان و جهانگردان خارجی بوده است. بازار سرای مشیر از گذشته مرکز عمده تجارت و داد و ستد در در شیراز بوده است و در حجره های آن تجار و بازرگانان درجه اول شیراز سکونت داشته اند. سازمان میراث فرهنگی، این بنا را در سال 1347 ه.ش با شماره 424 به ثبت تاریخی رسانید .جایی که روزانه پذیرای هزاران گردشگر داخلی و خارجی است. این بنا امروزه به محلی تبدیل شده تا بخشی از صنایع دستی استان فارس در آن به نمایش درآید. در محوطه سرای مشیر 10 فروشگاه متعلق به میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری برای حمایت از تولید کنندگان و صنعتگران صنایع دستی قرار داده شده تا محلی برای عرضه تولیدات صنعتگران استان فارس باشد. در سرای مشیر بیش از 60 رشته تولیدات صنایع دستی را میتوان ملاحظه کرد.برای نمونه میتوان به صنایع خاتمسازی و معرق، حکاکی و قلم زنی روی مس و برنج، و تراش سنگهای قیمتی، ساخت زیورآلات دستساز سنتی نقره و طلا و گبه بافی اشاره کرد.
مجموعه تخت سلیمان که در گذشته به شهر گنجک نیز معروف بوده است، چهارمین اثری است که از ایران در سال 1380 در فهرست میراث جهانی ملموس یونسکو به ثبت رسیده است. این منطقه حدود 124 هزارمتر مربع مساحت دارد و متشکل از یک سکوی مستحکم گرد با ارتفاع حدود 60 متر بالاتر از دشت های اطراف ساخته شده است که بر روی آن معبد آناهیتا، یک آتشکده زرتشتی و یک دریاچه طبیعی وجود دارد. تخت سلیمان یک مجموعه فرهنگی، تاریخی و طبیعی است که آثار سکونت انسان از هزاره اول قبل از میلاد در آن یافت شده است و در دوره های مختلف تاریخی مادها، اشکانیان، ساسانیان و مغول ها یکی از مناطق حائز اهمیت و محل سکونت بوده است. به گفته برخی مورخان، تخت سلیمان همان زادگاه زرتشت پیامبر است. قلعه تاریخی تخت سلیمان بازمانده از دوره ساسانیان با بخشهای مختلفی همچون آتشکده آذرگشنسپ به عنوان یکی از مهمترین آتشکده های دوره ساسانی، آتشکده شاهی و جنگ آوران، ایوان خسرو، معبد آناهیتا و چندین آتشکده کوچک و دروازهها و دیوارهای مستحکم از بناهای مهم تاریخی ایران و جهان به شمار میرود. مجموعه باستانی تخت سلیمان قبل از اسلام به عنوان بزرگترین مرکز آموزشی، مذهبی، اجتماعی و عبادتگاه ایرانیان به شمار میرفت اما در سال 624 میلادی و در حمله هراکلیوس، امپراطور رومیان به ایران تخریب شد، بکارگیری سنگهای تراشدار و آجرهای بزرگ در ساخت این بنای تاریخی و واقع شدن دریاچه عجیب و همیشه جوشانی به عمق 112 متر در وسط این مجموعه جلوه زیبا و خاصی به این مکان تاریخی بخشیده است. این مکان تاریخی در زمان ایلخانیان و در دوره حکمرانی آقاخان در قرن هفتم هجری به عنوان تفرجگاه تابستانی مورد استفاده قرار گرفت، این حکمران مغول با احداث بناهای مختلفی همچون سالن شورا، ایوان شرقی و ساختمانهای 8 و 12 ضلعی یکبار دیگر جان تازه ای به مجموعه تاریخی تخت سلیمان تکاب بخشید. آتشکده آذرگُشنَسپ، در شمال دریاچه واقع شده است و مهم ترین اثر تاریخی موجود در مجموعه تخت سلیمان است. این معبد زرتشتی یکی از مهم ترین معابد و پایگاه های زرتشت در دوره ساسانیان است. در قسمت روبه رویی آتشکده، حیاط شمالی و در شرق آن محل آتش مقدس است و در سمت شرق آتشکده تالار ستونداری قرار دارد. این آتشکده محل تاجگذاری شاهان سلسله ساسانیان بوده است. این آتشکده به طبقه جنگجویان و سپاهیان و شاهان اختصاص داشتهاست و تنها خانواده سلطنتی و فرماندهان نظامی حق عبادت در آنجا را داشتهاند. دریاچه تخت سلیمان که در دل سکوی تخت سلیمان قرار گرفته است، دریاچه ای اسرارآمیز است که افسانه ها و داستان های زیادی درباره آن و راز و رمزهایش نقل میشود. نکته جالب در مورد این دریاچه غیرقابل دسترس بودن به دلیل آغشته بودن به سم آرسنیک، رسوبات فراوان و عمق زیاد آن است و تاکنون کاوشگران و غواصان موفق به رسیدن به اعماق و کاوش بستر این دریاچه نشده اند. دریاچه تخت سلیمان در عمیق ترین نقطه 112 متر عمق دارد و چشمه ای جوشان در بستر، آبی 40 درجه را به آن میبخشد که در سطح حرارتش نصف میشود. معبد آناهیتا در شمال شرقی دریاچه، معبدی منتسب به آناهیتا، الهه آب واقع شده است. مردمان در گذشته از این معبد برای ستایش آب استفاده میکردند. در اسناد تاریخی آمده است که مردم در زمان جنگ و حمله دشمنان، اشیا گرانبها و ارزشمند خود را درون دریاچه میانداختند و معتقد بودند آناهیتا از آنها در برابر دشمنان محافظت میکند. همچنین کوه یا تخت بلقیس در ۸ کیلومتری شمال شرقی تخت سلیمان با دو قله با ارتفاع بیش از ۳ هزار متر قرار دارد. ارگ و استحکامات تاج و تخت بلقیس در قله جنوبی واقع شده است. استحکامات دارای برج دیدبانی مشرف به منطقه است. بر روی کوه میتوان از منظره زیبای دریاچهای که بین دو قله ایجاد شده لذت ببرید. از دیگر جاذبه های تاریخی منطقه تخت سلیمان، زندان سلیمان است که تپه مخروطی است که در ۳ کیلومتری غرب تخت سلیمان با ارتفاع حدود ۱۰۰ متر بالاتر از دشتهای اطراف با واقع شده است. در قله این تپه، گودالی به عمق ۸۰ متر و قطر ۶۰ متر وجود دارد که به احتمال زیاد در دو هزار سال پیش از آب پر شده است. علت چنین نامگذاری افسانه محلی است که میگوید اینجا مکانی است که در آن سلیمان، شیاطین نافرمان را زندانی کرده است. اما روایتهای واقعیتر از قربانی دادن پادشاهان در دوران ساسانی خبر میدهد. گفته میشود درون گودال و فضای زندان پر از گاز گوگرد است که روایت دوم را تقویت میکند.
دریاچهٔ چورت یا دریاچهٔ میانشه در فاصلهٔ ۱۰ کیلومتری روستای چورت حد فاصل ساری تا کیاسر در استان مازندران ایران قرار دارد.وسعت این دریاچه حدود ۲٫۵ هکتار است. این دریاچه به دلیل نزدیکی به روستای چورت، دریاچه چورت نامیده میشود. این دریاچه در سال ۱۳۱۸ خورشیدی بر اثر زمینلرزه و رانش زمین و در پی آن بسته شدن مسیر آب چشمهای که در کنار دریاچه قرار دارد، بوجود آمدهاست. هنگام کاهش آب، پدیدار شدن باقیمانده درختهایی که در محل پیدایش دریاچه بودهاند منظرهٔ ویژهای را ایجاد میکند. این دریاچه در شکاف درهای با شیب زیاد قرار گرفته و دور تا دور دریاچه را پوششهای جنگلی بکر و درختان قدیمی در بر گرفتهاست. شکل هندسی دریاچه به شکل بیضی کشیده بوده و ژرفای آن با توجه به میزان بارشهای فصلی متغیر است. ماهیهای موجود در دریاچه توسط افراد محلی به دریاچه انداخته شدهاست.
مجموعه تاریخی طاق بستان در دامنه کوهی به همین نام در شمال شرقی حاشیه شهر کرمانشاه قرار دارد. وجود کوه و چشمه ای زیبا که دریاچه کوچکی را شکل داده در کنار این مجموعه تاریخی باعث شده این منطقه به گردشگاه اصلی کرمانشاه تبدیل شود که از گذشته های دور تا کنون مورد توجه بوده است. طاق بستان در زبان بومی (کردی) طاق وسان گفته میشود. سان به معنی سنگ است و به این ترتیب طاق بستان طاق سنگی معنی میدهد. این مجموعه در قرن سوم میلادی و در زمان شاهان ساسانی ساخته شده است. در این محوطه، آثاری از دوره ساسانی شامل سنگ نگاره اردشیر دوم و دو ایوان سنگی به نام های ایوان کوچک و بزرگ وجود دارد. سنگ نگاره اردشیر دوم، صحنه تاج ستانی اردشیر دوم نهمین شاه ساسانی را نشان میدهد . ایوان کوچک در سمت چپ سنگ نگاره اردشیر دوم قرار دارد که دارای فضای مستطیل شکل به عرض 96/5 متر، عمق 80/3 متر و ارتفاع 30/5 متر است. در این ایوان پیکره های شاهپور سوم و پدرش شاهپور دوم همراه با کتیبه هایی به خط پهلوی و به زبان فارسی میانه حجاری شده است. ایوان بزرگ که مهمترین اثر در طاق بستان است در سمت چپ ایوان کوچک دیده میشود. دیوار انتهای ایوان به دو بخش تقسیم شده است. در بالا صحنه تاج ستانی خسرو پرویز، شاه ساسانی و در پایین یک سوارکار نقش شده است. در دیواره های جانبی این ایوان نیز صحنه هایی از شکار گوزن و شکار گراز نقش شده اند. همچنین در در بخش فوقانی دیوار سمت چپ ایوان بزرگ، سنگ نگاره ای از دوره قاجار با کتیبه ای به خط نستعلیق حجاری شده است. در این سنگ نگاره که رنگ آمیزی شده نیز هست محمدعلی دولتشاه پسر فتحعلی شاه قاجار نمایش داده شده که در دوره قاجار به طاق بستان اضافه شده است.
بوستان نرگس قم به وسعت 11 هکتار سال 1385 ویژه بانوان تاسیس گردید و تاکنون طرح های بهسازی و پیشرفت امکانات این پارک ادامه دارد. بوستان نرگس در طول این سال ها همواره مورد استقبال بانوان به خصوص در روزهای تعطیل بوده است. این پارک فضای مناسب و راحتی برای ورزش و تفریح بانوان به وجود آورده است. مسابقات ورزشی مانند دو و دوچرخه سواری در این بوستان به مناسبت های مختلف برگزار میگردد. غرفه ها و نمایشگاه های هنری، صنایع دستی و ... نیز در این بوستان برگزار میشوند. ازجمله امکانات این بوستان عبارت اند از : پارک بادی، استخر توپ، وسایل بازی ویژه کودکان، وسایل ورزشی برای بزرگسالان، پیست دوچرخه سواری، پیست اسکیت، مسیر پیاده روی، جایگاه ورزش صبحگاهی، چندین آلاچیق و سکو، نمازخانه، آبخوری و ظرفشویی، بوفه خرید اغذیه و کافی شاپ برای زیباسازی پارک علاوه بر کاشت درختان و گل کاری، چند حوض و آب نما نیز در این پارک وجود دارد . از بخش های مهم دیگر این پارک کتابخانه عمومی نرجس و سالن ورزشی و استخر نرگس است که آنها هم ویژه بانوان هستند. کانون مهر بازنشستگان هم در این بوستان واقع شده است . ساعت کاری بوستان نرگس ساعت 8 صبح تا قبل از اذان مغرب است. همچنین ورود اطفال پسر هم منع شده است. خارج از ورودی بوستان نرگس امکان پارک اتومبیل وجود دارد. اطراف درب ورودی هم پارک کوچک، آب نما، وسایل ورزشی، فست فود و سوپر مارکت وجود دارد که مورد استفاده همگانی (خانم ها و آقایان) است.
برج آرامگاهی سلطان زین العابدین فرزند میر بزرگ مرعشی آملی در مجاورت امامزاده یحیی ساری در خیابان امامزاده یحیی قرار دارد. زین العابدین بن کمال الدین مرعشی آملی یکی از شاهان مرعشیان تبرستان بوده است. ساختمان این برج با ارتفاع تقریبی ۲۰ متر، متشکل از سه قسمت بدنه، گردنه و گنبد هرمی شکل هشت وجهی است که تزیینات آجری آن به شیوه مقرنس کاری در بدنه و گردنه هر ضلع، به طرز زیبایی صورت گرفته و نظر هر بیننده ای را جلب می کند. روزنه یا پنجره هایی در اضلاع گردنه بنا، به منظور تأمین روشنایی داخل صحن بقعه نیز تعبیه شده است.برج سلطان زین العابدین به خاطر شیوه معماری و گنبد هرمی شکل هشت وجهی و همچنین تزیینات کاشیکاری، صندوق و در نفیس چوبی، در ردیف بهترین ابنیه تاریخی – مذهبی ساری به شمار می آید.قدمت تاریخی این بنا به آق قویونلوها 908-780ه.ق (تاریخ میلادی : 1501-1387م) بازمی گردد.
بستن ![]()
نام کاربری (شماره موبایل)
رمز عبور
نام کاربری (شماره موبایل)
کد امنیتی :
آیا کلمه عبور خود را فراموش کرده اید ؟
بازگشت به ورود.
می خواهید ثبت نام کنید ؟ عضویت |